MIEDZNA - Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki

Kim jesteśmy

Jesteśmy uczniami najstarszych klas Szkoły Podstawowej im. T. Kościuszki w Miedznie. W poprzednich edycjach programu wspólnie z kolegami, którzy uczęszczają już do gimnazjum, z pasją odkrywaliśmy historię, poznawaliśmy lokalne, wielokulturowe dziedzictwo i przywracaliśmy pamięć o tych, których nie ma już wśród nas. Nadal chcemy to robić.

Dlaczego realizujemy projekt

Myślimy, że warto rozmawiać o przeszłości Miedzny i jej mieszkańców. Zdajemy sobie sprawę z tego, że możemy dotrzeć do wielu ciekawych informacji o ludziach tu zamieszkujących. Chcemy przywrócić pamięć o tym, jak się kiedyś żyło, pracowało, świętowało w miejscu bliskim nam wszystkim. Zdajemy sobie jednak sprawę, że wśród Polaków są osoby nietolerancyjne, wielu z nas nie lubi innych wyznań czy koloru  skóry. Nasze spotkania będą dobrą okazją do nauki tolerancji, zmiany poglądów, przyczynią się do wyzbycia się uprzedzeń. Przed laty było oczywiste, że  Miedznę zamieszkiwali Żydzi  i nikt nie wyobrażał sobie życia bez tych ludzi oraz funkcjonowania różnych zakładów usługowych przez nich prowadzonych. Zgadzamy się z  Antonim Kępińskim, który stwierdził że: 

Nasza przeszłość nadaje kształt naszej przyszłości.

Społeczność żydowska w naszej miejscowości

Miedzna to niewielka miejscowość położona nad rzeką Miedzanką. Pierwotnie jej nazwa brzmiała Międzylesie. Najstarsza wzmianka historyczna o Miedznie pochodzi z 1441 roku i mówi o Jakuszu z Miedzny. Na początku XV w. wieś należała do dziedzica - Stanisława Karskiego h. Korab. Miasto Miedzna założone zostało w 1531 roku przez Jana Wodyńskiego. Przywilej erekcyjny na prawie magdeburskim miejscowość otrzymała od Zygmunta I. Uchwałą sejmową z 1631r. Miedzna została wyznaczona na miejsce odbywania sądów ziemskich. Konstytucja z 1673 r. potwierdziła tę uchwałę. Butlerowie, miejscowi właściciele do końca XVIII w., starali się podnosić ubogą osadę. Jan Butler, jak podaje Słownik geograficzny Królestwa Polskiego (1885) pod redakcją Sulimierskiego, Chlebońskiego i Waleńskiego, odnowił dawne przywileje i swobody oraz dbał o osiedlających się tu CHRZEŚCIJAN i ŻYDÓW. W 1869 roku miejscowość została pozbawiona praw miejskich.
W Miedznie i okolicach brakuje przedstawicieli społeczności żydowskiej. Przed laty stanowiła ona znaczny procent jej mieszkańców. Z danych zgromadzonych w starych księgach wynika, że przedstawicieli wyznania mojżeszowego na przestrzeni lat było tu coraz więcej. W roku 1870 zamieszkiwało naszą miejscowość 92 Żydów, w 1874r. - 145, w 1890r. - 100, w 1921r. - 400, 1939r. - 600. Żydzi prowadzili głównie zakłady usługowe i produkcyjne. W Miedznie znajdował się:

• sklep spożywczy Ch. Celnikowa, A. Goldsztejna, N. Szmklerza oraz Zybernagiela,
• farbiarnia P. Farbiarza,
• pracownia krawiecka P.Miljona,
• mleczarnia Ch. Wajsberga,
• olejarnia D. Wernera,
• piekarnia F.Erlicha,
• wiatrak M. Finkelsztejna.

Co robimy w ramach projektu

W edycji 2008/2009 zaplanowaliśmy:

1. To warto zapamiętać o tych, których nie ma już wśród nas…- spotkania i przeprowadzenie wywiadów z najstarszymi mieszkańcami Miedzny oraz ich opracowanie.

2. Dziwne litery i literki – warsztaty.

3.  Spacer ulicami Miedzny, śladami jej dawnych mieszkańców oraz miedzeńska gra w podchody.

4. Moja miejscowość i jej mieszkańcy przed laty – warsztaty komputerowe, gromadzenie materiałów do przygotowania prezentacji multimedialnej.

5. Szabat - święta roku żydowskiego oraz zwyczaje z nimi związane – warsztaty:

– szabasowy wieczór w Miedznie,

- przygotowanie dekoracji oraz tradycyjnych potraw, 

- wspólna  kolacja szabatowa, wykonanie zdjęć, które zostaną wykorzystane do przygotowania prezentacji multimedialnej,

6. Sukkot - święta roku żydowskiego oraz zwyczaje z nimi związane – warsztaty:

- przygotowanie szałasu, tradycyjnych dań, wspólne świętowanie.

7. Organizacja konkursów:

- Moja miejscowość i jej mieszkańcy przed laty - prezentacja multimedialna – konkurs dla uczniów Szkoły Podstawowej w Miedznie.

- Wspomnienia sprzed lat (konkurs literacko-plastyczny dla uczniów miejscowych szkół: gimnazjum i szkoła podstawowa).

- Świętujemy…- wszystko o obyczajach świątecznych mieszkańców Miedzny różnych wyznań (konkurs wiedzy dla uczniów Szkoły Podstawowej w Miedznie).

8. Przedwojenna Miedzna – wspólne przygotowanie różnorodnych map ściennych na podstawie zgromadzonych informacji.

9. W synagodze i na kirkucie – wycieczka do najbliżej zachowanych obiektów, zajęcia muzealne (Warszawa, Siedlce).

10. Chanuka - święta roku żydowskiego oraz zwyczaje z nimi związane – warsztaty:

– miejscowe  zwyczaje, przygotowanie potraw, wspólne świętowanie. 

11. Od narodzin aż do śmierci. Obrzędy związane z kolejnymi etapami życia w miejscowych domach. Spotkania wielopokoleniowe.   

12. Śladami Żydów z Miedzny – wycieczki do miejsc  najczęściej odwiedzanych przez dawnych mieszkańców  naszej miejscowości, poszukiwanie pozostawionych przez nich śladów –Węgrów, Kosów Lacki-Treblinka.

13. Purim - święta roku żydowskiego oraz zwyczaje z nimi związane – warsztaty:

– wielkie wypieki tradycyjnych ciasteczek, wspólne świętowanie. 

14. Pesach - święta roku żydowskiego oraz zwyczaje z nimi związane – warsztaty:

- przygotowanie stołu sederowego, zwyczaje, potrawy świąteczne. 

15. Warsztaty tradycyjnych tańców żydowskich.

16. Udział w akcjach, uroczystościach propagujących poszanowanie i promocję różnorodności kulturowej.

17. Tak właśnie pracowaliśmy – wystawa podsumowująca realizację projektu w Gminnej Bibliotece Publicznej w Miedznie.

Co planujemy na kolejnym etapie projektu

Trudno jest przewidzieć, co wydarzy się w czasie realizacji projektu. Myślimy, że zrealizujemy to, co zaplanowaliśmy i jeszcze COŚ WIĘCEJ. Jednak napiszemy o tym trochę póżniej.

Kto nam pomaga

Pomagają nam nasi opiekunowie, koleżanki z gimnazjum, które w poprzednich latach przywracały Pamięć, pracownicy miejscowej Gminnej Bibioteki Publicznej oraz pracownicy Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince.

                  Wspiera nas w ramach programu KULTURA BLISKA 2008:

Z czego jesteśmy szczególnie dumni

•  Udało się nam zrealizować wzystkie zaplanowane działania.
•  Doceniono nasz projekt, poniewż był on projektem października.
• Poznaliśmy nowe, ciekawe historie, wzbogaciliśmy naszą wiedzę dotyczącą obyczajów żydowskich.
• Odwiedziliśmy miejsca ważne dla miejscowych Żydów.
• Wyjaśniona została sprawa Beli Kaufman i szczęśliwie odnaleziono jej córkę.
• Cieszymy się, że korzystając ze strony Fundacji, wiele informacji na temat Miedzny mógł zgromadzić pan Julio Hochberg, który odwiedził naszą miejscowość.
• Nawiązaliśmy dużo nowych znajomości.