BOLESŁAWA PROSKUROWSKA

Bolesława Proskurowska z domu Lipska – częstochowianka, żydowskiego pochodzenia, jedna z nielicznych osób, które przeżyły Holokaust. Urodziła się 28.10.1914 roku w zamożnej rodzinie inteligenckiej. Ojciec, właściciel tartaku, studiował w Niemczech. Miała dwie siostry - Stefanię i Hannę, jedna z nich skończyła chemię na wyższej uczelni, szwagier był lekarzem, pracował w Gidlach. Bolesława ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Częstochowie a potem Studium Handlowe. Doskonale znała język francuski, język angielski, język niemiecki – tego ostatniego jednak nie chciała pamiętać, ale najpiękniejszy dla niej był język polski. Wyszła za mąż w 1936 roku, jej mąż był chemikiem, studia ukończył we Francji. Przeżyli wspólnie sześćdziesiąt lat. Przed wojną mieszkali w domu przy ulicy Kilińskiego 28.

W czasie II wojny światowej, po utworzeniu częstochowskiego getta,  pani Proskurowska z całą rodziną została tam przesiedlona. Zamieszkała przy ulicy Warszawskiej 47 wraz z rodzicami, siostrą matki, wujkiem, oraz babcią. Później umieszczono ich  w jednopokojowym mieszkaniu na ulicy Garncarskiej  - wraz z mężem i trzema innymi małżeństwami. Każde małżeństwo miało swój kąt, w którym znajdowało się łóżko. Podział w gettcie był następujący na ulicy Garncarskiej mieszkały małżeństwa, na Koziej – kobiety, a na Nadrzecznej – sami mężczyźni. Prawie wszystkie dzieci tam zgromadzone poszły na śmierć. Ludzi, którzy nie byli zdolni do ciężkiej fizycznej pracy, Niemcy wywieźli do Tremblinki. B.Proskurowska uciekła  wraz z mężem z getta dzięki niani, która zorganizowała ich ucieczkę. Niestety nikt nie udzielił im pomocy, ani znajomi, ani najbliższa rodzina dlatego ponownie znalazła się w gettcie w Częstochowie, a później w obozie produkującym broń i amunicję.     

Pani Bolesława w obozie pracowała bardzo ciężko, po 12 godzin na dobę. Została tam dotkliwie pobita przez jednego z Niemców dlatego, że nie miała siły pracować wystarczająco ciężko i długo. Obrażenia były tak poważne, że konieczna była operacja, która musiała być przeprowadzona w obozowych warunkach, pod narkozą. Po operacji jej mąż chciał, aby została na sali pooperacyjnej i poprosił o to lekarza, ale ten kategorycznie odmówił. Lekarz ten był również więźniem narodowości żydowskiej. Warunki życia w obozie, były bardzo trudne: głód, zimno, brud  i ciągły strach – to elementy, które towarzyszyły ludziom dzień i noc. Ludzie byli niedożywieni, niewyspani, mieli ogromne trudności ze zdobyciem pożywienia. Za ciężką pracę dostawali tylko pół ćwiartki okrągłego chleba na dobę. Prysznice były wspólne, kąpiele odbywały się raz w tygodniu, a nawet rzadziej. Wszy i różne robactwo było wszędzie.   W obozie Pani Bolesława Proskurowska mieszkała w ogólnej sali, bez męża. Pracowała w prochowni. Cudem uniknęła śmierci. Niejednokrotnie była światkiem selekcji, a także różnego typu okrucieństw i bestialstwa hitlerowców. Zginęła cała jej rodzina, ona sama cudem uniknęła wywiezienia do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück. Obóz  w Częstochowie opuściła nocą z 16 na 17 stycznia 1945 roku.

Przeżycia wojenne odcisnęły piętno na całym jej życiu. Nienawidziła braku tolerancji, antysemityzmu, wrogości między ludźmi. Do końca życia mieszkała w Częstochowie, ale czuła się obywatelką świata. Odwiedziła Izrael (4 razy), USA, Kanadę, Meksyk, Grecję, Bułgarię, Węgry, Anglię, Francję, Jugosławię, Rumunię, Włochy. Uważała, że świat jest cudowny. Nienawidziła jedynie Niemiec i wszystkiego co się z nimi łączyło. Bardzo zależało jej, aby przeżycia, które były udziałem jej narodu nie poszły w niepamięć. Zmarła 9 sierpnia 2006r.