"Przywróćmy Pamięć" edycja 2006-2007

BIRCZA - Publiczne Gimnazjum im.ks. płk. Tadeusza Dłubacza

Kim jesteśmy

Publiczne Gimnazjum im.ks. płk. Tadeusza Dłubacza w Birczy

Społeczność żydowska w naszej miejscowości

Dzieje ludności żydowskiej w Birczy

XVII wiek – początek historii


   W XVII wieku Bircza należała do kategorii małych miast, których liczba nie przekraczała 500  mieszkańców. Podobną ilość mieszkańców posiadały wówczas takie miasteczka jak Babice czy Rybotycze. Najliczniejszą grupą etniczną występującą w miastach ziemi przemyskiej byli Polacy. Drugą pod względem liczebności grupą etniczną, która odgrywała dużą rolę, zwłaszcza w małych, prywatnych miasteczkach, byli Rusini. Ludność ruska posiadała zagwarantowaną w prawie wolność wykonywania zawodu. W takich miastach występowała większa częstotliwość różnorodnych kontaktów międzyludzkich, co w konsekwencji prowadziło do powstawania rodzin nie jednolitych narodowościowo. Skutkiem tego było zacieranie się różnic etnicznych i religijnych w tych społecznościach. W Birczy mieszczanie ruscy mogli pełnić wszystkie urzędy w mieście. Podobna sytuacja występowała także między innymi w Babicach i Dynowie. Kolejną ważną grupą etniczną występującą w miastach ziemi przemyskiej w XVII wieku byli Żydzi. Gwałtowny wzrost ich liczby nastąpił w drugiej połowie XVII wieku. Ludność żydowska pojawiła się w Birczy w 1670 roku. W tym czasie w wyniku licznych wojen i najazdów, nastąpiło wyludnienie miast. Sprzyjało to nowo przybyłym mieszczanom. Sprzyjała im także szlachta. Wynikało to przede wszystkim z faktu rozszerzających się związków gospodarczych dworów z gminami żydowskimi. Włączenie Żydów w życie gospodarcze miast wpłynęło znacząco na rozwój stosunków towarowo-pieniężnych. Żydzi trudnili się między innymi najmowaniem mieszkań. Z czasem nabywali na własność całe domy lub ich część. Proces judaizacji zabudowy miejskiej postępował stosunkowo szybko. Ludność żydowska opanowywała najczęściej centralne rejony miast posiadających walory handlowe. W drugiej połowie XVII wieku Żydzi nie posiadali jednak domów w Birczy, mimo silnego usadowienia się ludności żydowskiej w miastach ziemi przemyskiej.

 

Co robimy w ramach projektu

W listopadzie 2006r. rozpoczęliśmy realizację projektu „ Przywróćmy pamięć”. Działania podejmowane przez uczniów naszej szkoły w ramach projektu to: 

·        Udział uczniów w szkoleniu prowadzonym przez ekspertów Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego ( Dębica);

·        Zbieranie wywiadów i relacji od starszych mieszkańców gminy;

·        Opieka nad cmentarzem żydowskim;

·        Skatalogowanie i odczytanie napisów na  macewach;

·        Udział w konkursie na ulotkę promującą wielokulturowość miejscowości;

·        Zorganizowanie Dnia Pamięci Ofiar Holokaustu – 19.04.2007r.;

·        Prowadzanie zajęć kółka historycznego dotyczącego tematyki projektu;

·        Udział w konkursie na esej: „ Trudne wybory” – dotyczącym wyborów jakich dokonywali ludzie w czasie okupacji hitlerowskiej;

·        Udział nauczycieli historii w szkoleniach, konferencjach i seminariach poświęconych tematyce projektu;

·        Wystosowanie petycji do władz Gminy Bircza w sprawie objęcia opieka miejscowego cmentarza żydowskiego.

Co planujemy na kolejnym etapie projektu

Relacje z prowadzonych działań zamieścimy w prasie lokalnej, gazetce szkolnej oraz na stronie internetowej szkoły.