"Przywróćmy Pamięć" edycja 2007-2008

BRODY - Zeszpół Szkół nr 2 im. Janusza Korczaka

Kim jesteśmy

BRODY - Zespół Szkół nr 2 im. Janusza Korczaka oraz

Zespół Szkół i Placówek Oświatowych im. M. Kopernika, Kalwaria Zebrzydowska , ul. Mickiewicza 9

Dlaczego realizujemy projekt

Od wielu lat uczniowie szkoły biorą udział we wspaniale zorganizowanym konkursie plastycznym na temat historii, kultury, dziedzictwa żydowskiego w Polsce. Konkurs organizuje Staromiejskie Centrum Kultury Młodzieży w Krakowie i Galeria ATELIER na ul. Szerokiej czyli w centrum krakowskiego Kazimierza. Galeria mieści się w gotyckiej synagodze Poppera, którą Gmina Żydowska przekazała na działalność edukacyją i artystyczną młodzieży. W czasie Międzynarodowego Festiwalu Kultury Żydowskiej odbywają się tam spotkania, wystawy, konferencje. Od lat uczniowie naszej szkoły zgarniają główne nagrody. Właściwie to już jest anegdotą, że przywożąc prace w drzwiach słyszymy : " Ocho! Przyjechały Brody, znów zabiorą większość nagród!". Trudno, ktoś musi zgarnąć pierwsze nagrody. Jako opiekun plastyczny temat kultury żydowskiej jest mi z niewiadomuch powodów szczególnie bliski. Zapewne kiedyś okaże się dlaczego. Często człowieka pasjonują różne tematy i nie wie się dlaczego akurat to jest to. Miejscowość, w której mieszkamy, Brody koło Kalwarii Zebrzydowskiej, są również blisko Wadowic, miejsca urodzenia Karola Wojtyły. To własnie nasz Papież w kontaktach między Kościołem a Izraelem, między chrześcijaństwem a judaizmem zrobił to, czego przez setki lat nie zrobił nikt.

Społeczność żydowska w naszej miejscowości

Żydzi przybyli do Kalwarii w XVIII wieku. Właściwie to na poczatku zamieszkali nasze Brody, kilometr od Kalwarii. Tu stała bożnica, mykwa. Wraz z rozwojem stolarstwa przeniesli się do Kalwarii. Mieli swoją synagogę, w czasie wojny używaną przez Niemców jako magazyn. Stoi do dziś, została sprzedana prywatnym właścicielom. Nie ma na niej nawet tablicy... A mieszkało tu przed 1942 rokiem około 1000 Żydów! Jak w wielu takich miasteczkach atmosfera wokół tego tematu jest jaka jest: powtarzane stereotypy są okropne, nie porusza się tego tematu ze względu na to, że większość warsztatów stolarskich w ciagu jednego dnia zmieniło właścicieli. Jest w miejskiej bibliotece duża pozycja zawierająca relacje Żydów, którzy wojnę przeżyli. Ale jakiekolwiek poruszanie tematu kalwaryjskich Żydów nie jest w żaden sposób atrakcyjne. Po tylu latach i po tym co się stało...

Co robimy w ramach projektu

1. Poznanie historii Żydów w okolicach Kalwarii Zebrzydowskiej i Brodów.

2. Zebranie relacji mieszkańców o życiu i kulturze Żydów.

3. Wystawa plastyczna prezentująca świat kultury żydowskiej.

4. Wystawa fotografii przedwojennych zdjęć rodzin żydowskich w Kalwarii i okolicy.

5. Zorganizowanie II Dnia Judaizmu:

- warsztaty wycinanki;

- warsztaty tańca;

- kuchnia żydowska.

Co planujemy na kolejnym etapie projektu

Do końca listopada młodzież gimnazjalna przygotowuje prace na ogólnopolski konkurs plastyczny organizowany przez Staromiejskie Centrum Kultury Młodzieży i galerię ATELIER na ul. Szerokiej w Krakowie. Wernisaż i wystawa ostatnio ma miejsce w synagodze Kupa na ul.Miodowej, blisko synagogi Tempel. Każda praca jest inna, wykonana w innej technice i w przyszłym tygodniu zawozimy prace do Krakowa. Jak zapniemy na ostatni guzik, dołączymy zdjęcia .

Pod koniec listopada organizujemy spotkanie w Towarzystwie Przyjaciół Kalwarii na temat "Historia niezwykłej przyjaźni Jana Pawła II i Jerzego Klugera." Napisaliśmy list do Rzymu do najlepszego przyjaciela Karola Wojtyły, syna mecenasa wadowickiego, Wilhelma Klugera. Czekamy na odpowiedż. Adres dostaliśmy z Kurii Biskupiej w Krakowie. Brody i Kalwaria Zebrzydowska związane są nierozerwalnie z klasztorem, misteriami, świętami religijnymi. Aby dotrzeć do ludzi tutaj, w większości rzemieślnikami, musimy poruszyć to, co szanują: religię, osobę związaną z tym miejscem na zawsze -Karola Wojtyłę i przez Jego osobę uświadomić jak wiele dobrego uczynił w ciągu swojego pontyfikatu. Nie sądzę aby o przyjaźni z wadowickim Żydem wiedziano cośkolwiek oprócz tego co sam Papież powiedział na rynku w Wadowicach ;"A w tamtym domu mieszkał Jurek ..." Byliśmy w Kurii Biskupiej w Krakowie z prośbą o spotkanie z Kardynałem Dziwiszem aby powiedział nam o ostatnich latach tej przyjaźni gdyż ten okres zna doskonale właśnie Kardynał. Zobaczymy co dalej... 

Kto nam pomaga

Kto nam pomaga 

Dostaliśmy od Burmistrza Gminy Kalwaria Zebrzydowska finansową dotacje na wyjazdy, bilety wstępu. Na ten rok kalendarzowy na razie. Dyrekcji obu szkół, /bo pracujemy wspólnie z młodzieżą z LO w Kalwarii i nauczycielem historii z LO/ program bardzo sie podoba. Zostałam zaproszona do przeprowadzenia lekcji historii na temat świąt i kultury żydowskiej. Młodzież zainteresowana, nawet tańczyliśmy pod koniec lekcji i nie chcieli iść na przerwę!!! 

Z czego jesteśmy szczególnie dumni

Nawiązaliśmy bardzo serdeczny kontakt z panem Jerzym Klugerem!!! To najbliższy przyjaciel Papieża Jana Pawła II. Razem chodzili do szkoły w Wadowicach, razem zdawali mature w 1938 roku. Jerzy był synem mecenasa wadowickiego. Nazwisko kupił pod koniec XIX wieku dziadek, gdyż Jaśnie Panujący wówczas Cesarz austiacki nakazał zmienić nazwiska żydowskie na niemieckobrzmiące. Kluger oznacza "ten mądry". W 1939 roku pod koniec sierpnia z ojcem znaleźli się na wschodzie Polski gdyż ojciec Jerzego jako porucznik w rezerwie miał tam jednostkę. Nie wrócili już nigdy do Wadowic. Cała rodzina została zamordowana w Auschwitz: mama, babcia, 16 letnia siostra, Tesia, mistrzyni Polski w tenisie. List pana Jerzego bardzo nas wzruszył : był osobisty, ciepły, opowiadał o swojej wnuczce.