"Przywróćmy Pamięć" edycja 2008-2009

BIRCZA - Publiczne Gimnazjum im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza

Kim jesteśmy

BIRCZA - Publiczne Gimnazjum im. ks. prałata płk. Tadeusza Dłubacza

Dlaczego realizujemy projekt

Bircza była przed II Wojną Światową miejscowością, w której żyła wielokulturowa społeczność. Mieszkali tu Polacy, Żydzi i Ukraińcy. Żyli w symbiozie, tworząc małe miasteczko, które tętniło życiem. Chcielibyśmy przypomnieć młodzieży oraz mieszkańcom, że historia naszej miejscowości jest barwna i ciekawa, że tworzyli ją ludzie różnych wyznań i narodowości, którzy pozostawili ślady na tej ziemi. Pragniemy zachować te ślady, utrwalić na papierze, fotografiach, a przede wszystkim w świadomości ludzkiej. Uważamy, że wielokulturowość i róznorodność uczą postaw tolerancji dla odmienności i dlatego ważne jest prowadzenie takich działań.

Społeczność żydowska w naszej miejscowości

Obecność Żydów odnotowano po raz pierwszy w 1570 r. W połowie XIX wieku rabinem w Birczy był Szmuel Szapiro, syn cadyka Elimelecha z Dynowa. W 1870 r. birczańska gmina wyznaniowa liczyła 528 Żydów, a w 1900 r. już 2063. W samej Birczy Żydzi stanowili wówczas 50,7% ogółu mieszkańców a w 1921 r. - 54% mieszkańców, w tym czasie mieli do dyspozycji trzy domy modlitwy - do chwili obecnej nie zachował się żaden. W okresie międzywojennym działało Stowarzyszenie Rzemieślników Jad Charuzim, kasa kredytowa Gemilas Chesed oraz Korporacja Kupiecka.

W 1941 r. na terenie Birczy utworzone zostało getto, w którym zgromadzono ludność żydowską z całej okolicy. W lipcu 1942 r. na pobliskiej Kamiennej Górce stracono w egzekucjach ponad 800 mieszkańców birczańskiego getta. Resztę ludności żydowskiej wysłano do obozu zagłady Bełżec. Cmentarz żydowski położony jest obok cmentarza komunalnego. Znajduje się na nim 70 nagrobków - na najstarszym zachowała się data 1808 r.

Co robimy w ramach projektu

W ramach projektu planujemy prowadzenie zajęć koła historycznego, dofinansowanego z Programu Integracji Społecznej, przygotujemy gazetkę na temat historii wielonarodowej społeczności Birczy, obejmiemy opieką miejscowy kirkut, weźmiemy udział w szkoleniach, przygotujemy Dzień Pamięci, zbierzemy relacje starszych osób.

 

Co planujemy na kolejnym etapie projektu

Realizacja programu:

- podział na grupy zadaniowe,

- pozyskanie sojuszników do realizacji projektu, t.j. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego,  "Życie Podkarpackie", Urząd Gminy. Uczniowie napiszą petycję do Wójta z prośbą o objęcie opieką miejscowego kirkutu.

- udział uczniów w szkoleniu przeprowadzonym przez ekspertów Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego ,

- zbieranie materiałów związanych z tematyką projektu, tj. fotografii, dokumentów, wywiady ze starszymi mieszkańcami miejscowości, dotarcie do stron internetowych poświęconych tej tematyce,

- opieka nad cmentarzem żydowskim znajdującym się w naszej miejscowości,

- przedstawienie z okazji Dnia Pamięci Ofiar Holocaustu,

- rajd pieszy ,,Śladami żydowskich mieszkańców Birczy'',

- współpraca ze środkami masowego przekazu w celu promocji działań szkoły w nauczaniu różnorodności,

- wykonanie przez uczniów gazetki tematycznej na temat Holokaustu,

- umieszczanie materiałów dokumentujących projekt na stronie internetowej szkoły i Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego,

-udział uczniów i nauczycieli w ogólnopolskiej prezentacji programu,

- uczestnictwo nauczycieli szkoły w warsztatach i konferencjach poświęconych tematyce projektu,

- wycieczka edukacyjna do Muzeum w Oświęcimiu, Majdanku.

- spotkanie z osobą (Władysław Gerula), której rodzice podczas wojny zostali rozstrzelani za ukrywanie Żydów. Zostali oni odznaczeni pośmiertnie medalem ,,Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata’’.

 

Z czego jesteśmy szczególnie dumni

Nasza uczennica zajęła pierwsze miejsce w konkursie na ulotkę promującą wielokulturowość miejscowości.