"Przywróćmy Pamięć" edycja 2008-2009

KIELCE - ZSOI nr 4

Kim jesteśmy

KIELCE - ZSOI nr 4

Do realizacji kolejnej edycji Projektu przystąpili: Ania Winiarska, Sandra Kundera, Paulina Konieczna, Kinga Drozdżal ,Paula Malarz,Ola Karcz- uczennice klas I gimnazjum oraz Asia Król, Mateusz Młynarczyk, Adrian Stokowiec, Martyna Socha, Tomasz Detka, Olga Bisaga - uczniowie klasy 3b Gimnazjum - uczniowie którzy już kolejny raz realizują ten Projekt.Bardzo sie cieszymy że dołączył również do nas Bartek Makowiecki -uczen klasy 3a. Nauczycielem koordynującym Projekt jest pani Aneta Aleksandrowicz-Baszyk , współpracuje z nami tez już kolejny rok pani Marzena Piotrowska.

Dlaczego realizujemy projekt

Projekt realizujemy trzeci rok, wszyscy interesujemy się historią naszego miasta. Staramy się odnaleźć wątki wielokulturowe w  historii Kielc, przywrócić pamięć o dawnych mieszkańcach naszego miasta, mieszkańcach stanowiących jego część. Interesujemy się również historią i kulturą narodu żydowskiego, jego tradycjami.Poprzez realizację zadań Projektu poznajemy tradycję,kulturę,religię, obyczaje narodu żydowskiego.

Społeczność żydowska w naszej miejscowości

W dzisiejszych  Kielcach odnajdziemy już tylko nieliczne ślady po dawnych mieszkańcach, stare uliczki, domy, drzewa. Kiedyś, przed laty Kielce tętniły swoim życiem...

Żydzi pojawili się w Kielcach dopiero w roku 1833; po 1868 roku powstaje tu gmina i okręg bóżniczy, pierwszym rabinem zostaje Mordka Goidret.

Gmina rozwijała się bujnie. W 1900 roku posiadała już 30 chederów, do których uczęszczało około 900 dzieci. Istniało kilkanaście domów modlitw i w 1903 roku rozpoczynano budowę okazałej synagogi. Już wówczas rozwijała się też emigracja Żydów kieleckich. W 1905 roku powstało w Stanach Zjednoczonych, istniejące do dziś, Stowarzyszenie Kielczan w Nowym Jorku. Przed wybuchem l wojny światowej Żydzi posiadali 50% sklepów w mieście oraz liczne zakłady przemysłowe. Przeprowadzony w 1916 roku spis wykazał, że kielecka gmina żydowska liczyła 18,5 tyś. członków (3441 rodzin), w tym w obrębie Kielc 16 tyś. (3 tyś. rodzin).

W okresie międzywojennym do Żydów należało kilka banków i liczne przedsiębiorstwa, a także wielkie zakłady wapiennicze "Wietrznia". Wychodził tygodnik drukowany w jidysz. Gmina miała dwie synagogi, cmentarz z domem przedpogrzebowym, betmidrasz, mykwę, ubojnię drobiu, sierociniec i dom starców. Działały liczne stowarzyszenia, dwa gimnazja męskie i żeńskie, trzy szkoły powszechne i biblioteka licząca 10 tyś. tomów. Przed wybuchem II wojny światowej w Kielcach zamieszkiwało 19 tyś. Żydów, co stanowiło blisko 40% mieszkańców. Po wybuchu wojny przybyli licznie uchodźcy z okolicznych miasteczek, tak że liczba Żydów wzrosła do 25 tyś. Getto zostało utworzone w marcu 1941 roku. Niemcy włączyli w nie duży transport Żydów z Wiednia liczący około 1000 osób, głównie inteligencji. W getcie zmarło na tyfus około 4 tyś. osób. Zlikwidowano je w dniach 20-24 sierpnia 1942 roku, wywożąc do Treblinki około 21 tyś. Żydów. Na miejscu zamordowano 1200 Żydów, a pozostawiono 2 tyś. w prowizorycznym obozie pracy. Obóz ten zlikwidowano w 1943 roku. Ostatni Żydzi wywiezieni zostali z Kielc w sierpniu 1944 roku do Oświęcimia i Buchenwaldu. Z 25,4 tyś. Żydów zamieszkujących Kielce w 1940 roku przeżyło wojnę około 500. W dniu 4 lipca 1946 roku miały miejsce w Kielcach rozruchy antysemickie sprowokowane przez komunistyczne władze bezpieczeństwa, a może nawet przez NKWD. Jest faktem, że do dzisiejszego dnia prawda nie została do końca odkryta. Wojsko i milicja czynnie uczestniczyły w mordowaniu Żydów zamieszkałych przy ul. Planty 7.

Co robimy w ramach projektu

Nasze działania chcemy skierować w stronę odkrywania historii naszego miasta- historii związanej z jego dawnymi mieszkańcami. Będziemy szukać śladów historii kieleckich Żydów, chodząc po naszych ulicach....

Głównym naszym zadaniem będzie rekonstrukcja getta kieleckiego w formie makiety, którą zrobimy na podstawie mapy getta z Archiwum Państwowego w Kielcach. Odtworzymy historię dawnych ulic, domów, miejsc, które znamy i dziś. Przygotujemy informatory w formie książeczki, gdzie opiszemy historię getta kieleckiego i dawnych ulic naszego miasta.

Ponadto przygotujemy tablicę przedstawiającą noblistów pochodzenia żydowskiego oraz książkę kucharską "Koszerne smakołyki"czyli przepisy na  wybrane przez nas potrawy kuchni żydowskiej związane ze swiętami żydowskimi.

Co planujemy na kolejnym etapie projektu

Opieka nad cmentarzem żydowskim w Kielcach.

Jak realizujemy nasz Projekt:

wrzesień- zbieramy nasze pomysły; przydział zadań.

październik: od tego miesiąca systematycznie realizujemy cykl tematów związanych z historią,kulturą,tradycją i religią żydowska (na podstawie materiałów dydaktycznych przygotowanych przez Dom Anny Frank i Centrum Polsko-Niemieckiego w Krakowie- www.scpn.krakow.pl).

listopad: 8.11.08 odbyło się w naszej szkole regionalne szkolenie dla młodzieży. zebraliśmy też wszystkie niezbędne juz materiały do wykonania makiety Getta.

grudzień: 9.12.08  zorganizowaliśmy warsztaty  tańca żydowskiego - do których zaprosiliśmy naszych kolegów i koleżanki z naszej szkoły. 16.12- wybraliśmy się  do Muzeum Historii Kielc ,zwiedzaliśmy tu  wystawę poświęconą Żydom z Kielc. Naszą uwagę zwróciły szczególnie eksponaty: zdjęcie Synagogi z początku XX wieku, modlitewnik Machzor z 1939 roku, Talmud z 1897 roku, a przede wszystkim zdjęcia ocalałe z getta kieleckiego. Dzięki uprzejmości Dyrekcji Muzeum mogliśmy robić zdjęcia, szkice interesujących nas planów.

styczeń: zebraliśmy i usystematyzowaliśmy wiadomości dot. świąt żydowskich i charakterystyczne dla nich potrawy. Niedługo powstanie nasza książka kucharska.

29.01.09 odbyło się w naszej szkole spotkanie z dr R.Śmietanką-Kruszelnickim. W spotkaniu wzięli udział uczniowie klas III gimnazjum oraz grupa uczniów realizujących Projekt. Temat spotkania to rozważania nad książką J.Grossa "Strach.Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie" a zwłaszcza kwestie dotyczące pogromu kieleckiego.

W ciagu ostatnich dwoch miesięcy udało nam się ukończyć makiete, opracowaliśmy broszure zawierającą krótki zarys historii kieleckiego getta. 

12 maja podczaz kolejnej wizyty w Muzeum Historii Kilec wysłuchaliśmy ciekawej lekcji  "Dawni mieszkańcy kielc" przygotowanej przez Panią Iwonę Parchetę, wypełnilismy karty pracy podsuwowujące nasze wiadomości.

Teraz przygotowujemy się do ogólnopolskiej prezentacji projektów, chcemy dopracować jeszcze informacje dotyczące ulic Kielc z okresu II wojny. Przygotowujemy też kilka specjałów prosto z naszej książki kucharskiej.

 

 

 

Kto nam pomaga

Dziękujemy przede wszystkim Dyrekcji naszej Szkoły : Pani Marii Kalicie,  To Ona zawsze dodaje nam otuchy i popiera nasze pomysły.

Ponadto nieoceniona jest pomoc : Muzeum Historii Kielc, Archiwum Państwowego w Kielcach,  IPNu o/ Kielce, osób tam pracujących , dzięki którym udało się nam zebrać tak wiele cennych informacji, zdjęć, dokumentów.

Dziękujemy również Radzie Rodziców naszej Szkoły za wsparcie finansowe, wsparcie które okazało się  niezbędne przy zakupie materiałów do wykonania makiety Getta.

Z czego jesteśmy szczególnie dumni

ZAPRASZAMY DO OBEJZENIA ZDJĘĆ NASZEJ MAKIETY....

bylismy wtedy w połowie prac..

http://picasaweb.google.pl/tkobosz/MakietaKieleckiegoGettaNaPoMetku#

17maja 2009 r., w kinie Moskwa w Kielcach, w ramach cyklu imprez "Kulturalna niedziela"odbędzie się projekcja filmu "Po-Lin. Okruchy pamięci" Jolanty Dylewskiej oraz spotkanie z autorami makiety getta kieleckiego,czyli z Nami.

Będziemy mogli zaprezentować mieszkańcom naszego miasta, naszym rodzinom ,kolegą i koleżanką , prace kilku ostatnich miesięcy- majiete. Opowiemy jak zaczynaliśmy prace, skąd czerpaliśmy wiadomości , jak zbieraliśmy materiały,jak wygladała nasza praca.Podzielimy się naszą wiedzą i zainteresujemy historią naszego miasta.Wszystkich serdecznie zapraszamy również na projekcje filmu ( początek godzina 16.00), filmu  ukazującego"dawny świat" w zderzeniu ze współczesnością. To właśnie amatorskie taśmy ,wydobyte przez autorkę filmu z archiwów przeniosą nas w przedwojenne życie miasteczek wschodniej Polski, Kieleckiego, Galicji. Jest to film o życiu , o symbolach takich jak mezuza na framudze drzwi, menora, stare okiennice.Bohaterami są dawni mieszkańcy tych miasteczek, usmiechnięci, pełni  życia.