"Przywróćmy Pamięć" edycja 2008-2009

MILEJCZYCE - Zespół Szkół

Kim jesteśmy

MILEJCZYCE - Zespół Szkół

Dlaczego realizujemy projekt

Projekt realizujemy, żeby zapoznać uczniów z wielokulturową kulturą Milejczyc, z historią , tradycją i kulturą Żydów.

Społeczność żydowska w naszej miejscowości

Milejczyce – wieś w Polsce położona na Wysoczyźnie Drohiczyńskiej, w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Milejczyce.W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie białostockim.Miejscowość jest siedzibą gminy Milejczyce.Liczba mieszkańców: 1050. W miejscowości znajduje się jedyna w gminie szkoła - oddany do użytku w 1954 Zespół Szkół w Milejczycach. Do zabytków miejscowości należą :

• Kościół parafialny św. Stanisława z 1740 - orientowany, drewniany o konstrukcji zrębowej. Zamknięty przez zaborcę rosyjskiego w 1865 i zamieniony na cerkiew (do 1919)
• Dzwonnica przykościelna drewniana z 1740
• Cerkiew parafialna św. Barbary z 1900. Drewniana, orientowana. Ikonostas z ok. 1900 z dwiema barokowymi ikonami.
• Cerkiew cmentarna św. Mikołaja z ok. 1890. Drewniana, orientowana.
• Synagoga z 1927 (po II wojnie światowej kino, obecnie zamknięte) w miejscu poprzedniej z 1857. Murowana z cegły, na planie prostokąta, nietynkowana. Na elewacji pd. gwiazda Dawida i data budowy

Historia Milejczyc

• XV wiek - istnienie osady
• 1516 - Milejczyce otrzymują miejskie prawo magdeburskie z rąk króla Polski Zygmunta I Starego.
• 1529 - powstanie parafii katolickiej
• 1566 - wg lustracji istniał tu kościół katolicki św. Stanisława, cerkiew św. Barbary i św. Mikołaja, dwór królewskiego starosty i 25 karczm. W tym roku miasto włączono do województwa podlaskiego.
• 1588 - miasto weszło w skład dóbr stołowych króla Polski ekonomii brzeskiej
• 1657 - spalenie kościoła przez wojska moskiewskie
• 1740 - budowa nowego drewnianego kościoła katolickiego z dzwonnicą
• 1744 - wzmianka o planowanej budowie ratusza
• 1809 - założenie przez Stanisława Szantyra szkółki parafialnej
• 1839 - zakazanie przez zaborcę wyznawania wiary greckokatolickiej
• 1857 - budowa pierwszej, drewnianej synagogi
• 1859 - pożar miasta
• 1900 - budowa cerkwi prawosławnej
• Po I wojnie światowej - miejscowość straciła prawa miejskie.
• 1920 - wojna polsko-sowiecka, Milejczyce liczyły wtedy nieco ponad 1200 mieszkańców. W okresie międzywojennym miejscowość letniskowa ludności żydowskiej z 2085 mieszkańcami (ponad 40% Żydzi).
• 1927 - wybudowano synagogę
• 1939 - 1941 - okupacja radziecka
• 22 czerwca 1941 - 1944 - okupacja niemiecka
• 1942 - utworzone zostało przez Niemców getto dla Żydów
• 1944 - zajęcie miasta przez Armię Czerwoną

Pierwsi Żydzi sprowadzili się do Milejczyc już pod koniec XVI wieku, gdyż z tego okresu pochodzi pierwsza wzmianka mówiąca o konfliktach ludności polskiej i żydowskiej. W wyniku tego sporu miasto otrzymało przywilejDe non tolerandis Judaeis . Mimo to wiemy, że niewielka grupa Żydów mieszkała w mieście. Kolejne ślady ludności wyznania mojżeszowego pochodzą z połowy XVIII wieku i świadczą o istnieniu w mieście gminy żydowskiej, jednak dopiero w XIX wieku gmina ta rozrosła się do znacznych rozmiarów.

W roku 1857 powstaje drewniana synagoga, a w 7 lat później kirkut. Jednocześnie Żydzi stanowią blisko 40% mieszkańców. Według danych z roku 1878 mieszkało w mieście 627 wyznawców judaizmu.

Lata 1914 - 1919 przyniosły miastu ogromne zniszczenia, w wyniku których Milejczyce utraciły prawa miejskie. W dwudziestoleciu międzywojennym miejscowość staje się ośrodkiem sanatoryjno - wypoczynkowym dla polskich Żydów - sosnowe lasy i świeże powietrze miały mieć zbawienny wpływ na ludzi chorych na gruźlicę. W sezonie do miasta przybywało od 2 do 4 tysięcy Żydów. Tamtejsza gmina przeżywała swój renesans, o czym może świadczyć wybudowanie nowej murowanej synagogi w 1927 roku.

W 1939 roku Milejczyce znalazły się pod okupacją sowiecką, a od 22 czerwca 1941 niemiecką. Niemcy w mieście zorganizowali getto, w którym zgromadzili 1250 osób z Milejczyc i Nurca. Getto istniało do 5 listopada 1942 roku, kiedy to nastąpiła akcja likwidacyjna. Wszystkich Żydów przesiedlono do getta w Kleszczelach, a następnie do Białegostoku. W tym czasie dawna dzielnica została w dużej części zburzona - zniszczeniu uległo 90 domu pożydowskich. W sierpniu 1943 roku Żydzi milejczyccy zostali wywiezieni do obozu zagłady w Treblince. Ostatnim rabinem był Aron Izaak Tamares.

Źródło: Wikipedia
 

Co robimy w ramach projektu

Zapoznanie uczniów z wielokulturową historią Milejczyc podczas zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych;Zapoznanie uczniów z tradycją i kulturą Żydów. Przeprowadzenie warsztatów z zakresu kultury żydowskiej we współpracy z Pograniczem w Sejnach.

1.Pogadanki na temat – „Milejczyce- miejscowość wielu kultur”.
2. Konkurs plastyczny: ”Milejczyce- miejscowość wielu kultur”. Udział w nim wzięli uczniowie ze Szkoły Podstawowej i Gimnazjum.
3.Uczniowie Gimnazjum stworzyli malowidło ścienne, poświęcone wielokulturowemu dziedzictwu Milejczyc. Dzieło powstało na specjalnie zbudowanej do tego celu ścianie, w pobliżu synagogi(ściana wzniesiona przez Urząd Gminy w Milejczycach.
4.Uczennice Gimnazjum uczestniczyły w szkoleniu regionalnym dla uczniów zorganizowanym przez Fundację w ramach programu edukacyjnego „Przywróćmy pamięć”.
5.W Zespole Szkół w Milejczycach zostały zorganizowane warsztaty muzyczne dla uczniów „Wielokulturowa tradycja Podlasia”. Warsztaty przeprowadzone przez Ośrodek „Pogranicze- sztuk, kultur, narodów” zostały zorganizowane przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w ramach projektu „Badanie postaw wobec Żydów i stosunku do ich dziedzictwa, współpraca z lokalnymi partnerami w wybranych 15 miejscowościach, edukacja dla tolerancji”, wspieranego przez Fundację im. Stefana Batorego.
6.Nauka pieśni żydowskiej „Az der Rebe”