"Przywróćmy Pamięć" edycja 2008-2009

GOLESZÓW - Gimnazjum

Kim jesteśmy

GOLESZÓW - Gimnazjum. Gmina Goleszów położona jest w południowej części Polski, na terenie Śląska Cieszyńskiego. Administracyjnie należy do województwa śląskiego i powiatu cieszyńskiego, obejmując jego południowo - zachodnią część. Jest to gmina wiejska, a w jej skład wchodzą miejscowości: Goleszów - siedziba gminy, Bażanowice, Cisownica, Dzięgielów, Godziszów, Kisielów, Kozakowice, Leszna Górna oraz Puńców. W Goleszowie działa Gimnazjum, do którego uczęszcza prawie 400 uczniów z wszystkich wsi gminy. Uczniowie i nauczyciele Gimnazjum współpracują z Izbą Oświecimską i chętnie włączają się w działania upamiętniające istnienie w Goleszowie podobozu Auschwitz - Birkenau. Szukają równiez śladów dawnych mieszkańców gminy pochodzenia żydowskiego.

Dlaczego realizujemy projekt

W lipcu 1942 roku we wsi Goleszów na terenie Śląska Cieszyńskiego w zabudowaniach cementowni należącej do Ostdeutche Baustoffwerke GmbH Golleschauer Portland Zemment AG podległej SS został założony podobóz KL Auschwitz - Golleschau. Pierwszymi więźniami byli Polacy, którzy przygotowali pomieszczenia dla ok. 1000 Żydów. Więźniowie pracowali w czterech kamieniołomach, w cementowni i przy budowie kolejki linowej do Lesznej Górnej.  Obecnie zabudowania cementowni ulegają dewastacji i niedługo może nie pozostać żaden ślad po goleszowskim podobozie. Izba Oświęcimska pozostaje jedynym miejscem upamiętnienia wielu więźniów - Żydów, którzy w tym podobozie przebywali i ginęli. Zależy nam, aby pamięć o nich przetrwała.

Społeczność żydowska w naszej miejscowości

Przed II wojną światową w Goleszowie mieszkało kilka rodzin. Udało nam się odtworzyć, dzięki wywiadom w lokalnym środowisku, osiem nazwisk. Na razie jednak mamy bardzo skromne informacje o tych rodzinach.

Co robimy w ramach projektu

Przygotowanie i zaprezentowanie filmu o Jeanie Bartischau - więźniu żydowskiego pochodzenia, który przebywał w podobozie KL Golleschau, autorze malowideł naściennych.Premiera filmu odbyła się w Gminnym Ośrodku Kultury i uczestniczyli w niej mieszkańcy Goleszowa i zaproszeni goście. Obecnie film zostaje poszerzony o kilka nowych informacji i zostanie zaprezentowany uczniom gimnazjum. Udokumentowanie miejsc pracy więźniów w goleszowskim kamieniołomie. W styczniu - Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Współpraca z p. Pawłem Stanieczkiem - opiekunem Izby Oświęcimskiej, uczennica klasy drugiej przeprowadziła wywiad z Panem Stanieczkiem.. Album o cmentarzach żydowskich w sąsiedztwie Goleszowa.

Co planujemy na kolejnym etapie projektu

 Wywiad z mieszkanką Goleszowa - wspomnienia o przedwojennym życiu we wsi Goleszów i jej koleżankach szkolnych pochodzenia żydowskiego-zrealizowano.

Przygotowania do Marszu Pamięci szlakiem więźniów KL Golleschau - z zabudowań dawnej cementowni (teren podobozu) do miejsc pracy więźniów w kamieniołomach - planowany termin 28 kwietnia 2009 - został zrealizowany - zdjęcia w naszej galerii.

Spotaknie z Panem zbigniewem Nizińskim z fundacji "Pamieć, która trwa" - prelekcja na temat "Wspólna historia Polaków i Żydów" - spotkanie odbyło się 28 kwietnia 2009 roku.

Z czego jesteśmy szczególnie dumni

Udało nam się nawiązać korespondencję z Instytutem Yad Vashem w Jerozolimie. Otrzymaliśmy kserokopie mikrofilmów potwierdzających pobyt w goleszowskim podobozie Jeana Bartischau - autora naściennych malowideł. Malowidła znajdują się w Muzeum Auschwitz - Birkenau, a kopie są w posiadaniu Izby Oświęcimskiej w Goleszowie.

Skontaktowaliśmy się z archiwum muzeum Auschwitz - Birkenau i mieliśmy okazję obejrzeć autentyczne malowidła J. Bartischau - obecnie są to jedyne tego typu obrazy pochodzące z byłego obozu. Na razie nie są częścią ekspozycji, trwa renowacja. Mogliśmy je podziwiać wyłącznie na korytarzu bloku zamkniętego dla zwiedzjących. Zostały  zdjęte ze ścian cementowni i dzięki temu w ostatniej chwili malowidła zostały uratowane!