"Przywróćmy Pamięć" edycja 2008-2009

KOZIENICE - Zespół Szkół Nr 1 im. Legionów Polskich

Kim jesteśmy

KOZIENICE - Zespół Szkół Nr 1 im. Legionów Polskich

Na szlaku między Krakowem a Wilnem, między wodami rzeki Kozielniczki, w miejscu, gdzie swoje legowiska miały sarny, powstała niewielka łowiecka osada, zwana później Kozienicami Wzrost jej znaczenia nastąpił za panowania pierwszego z Jagiellonów- króla Władysława, który często w niej bywał korzystając z okolicznych lasów, obfitych w zwierzynę łowną i krystalicznie czyste powietrze.  Walory Kozienic dostrzegał także jego syn, król Kazimierz Jagiellończyk. On także bardzo często w rozległej puszczy urządzał polowania. W chwili, gdy w w Krakowie wybuchła epidemia dżumy, władca natychmiast schronił się w kozienickim dworze. Wspaniałą pamiątką po tym krótkim okresie pobytu były narodziny jego syna, znanego później jako Król Zygmunt I Stary. Wydarzenie to upamiętnia postawiona w 1517r. kolumna stojąca w przypałacowym parku, zawierająca tablice z tekstem epigramatu Andrzeja Krzyckiego. W dodatku, jedno z kozienickich gimnazjów nosi imię tego wielkiego króla. Miejsce narodzin swojego ojca postanowił także wyróżnić król Zygmunt August. W 1549r. podniósł on wieś do godności miasta, nadając jej prawa miejskie. W 1999r. obchodzono 450-lecie tego wydarzenia. W ciągu następnych lat Kozienice były areną ważnych wydarzeń historycznych. Przeżywały chwile wzlotów i upadków. Najpierw w czasie potopu swoją obecność dotkliwie zaznaczyły wojska Jerzego Rakoczego. Później miasto spustoszyły wojska biorące udział w wojnie północnej. W latach 1708-1711 mieszkańców zdziesiątkowała epidemia dżumy. Miasta nie oszczędziły także działana prowadzone podczas insurekcji kościuszkowskiej i dwóch powstań- listopadowego oraz styczniowego. Ale najtragiczniejszym wydarzeniem był ogromny pożar, który wybuchł w roku 1782 niszcząc wszystkie zabudowania, czyniąc i tak już znękaną wojnami ludność. jeszcze bardziej ubogą. Wtedy właśnie, z pomocą spalonemu miastu przyszedł król Stanisław August Poniatowski, który wcześniej postawił w Kozienicach okazały zespół pałacowo- parkowy. Kozienice bowiem należały do króla jako dobra stołowe. Opracowano wówczas plan gruntownej odbudowy i rozwoju miasta. Jego symbolem są murowane budybki w najstarszej jego części oraz hamernia czyli walcownia pracująca na potrzeby rusznikarni- pierwszej w Polsce tego typu wytwórni, produkującej sztucery na potrzeby ówczesnego wojska polskiego. Wiek XIX to dalszy, choć spokojny rozwój miejscowości. Swoją obecność zaznaczył tu carski generał Iwan Iwanowicz Dehn oraz jego rodzina. W przypałacowym parku stoją nagrobki, pod którymi spoczywają ich szczątki. Walki prowadzone w trakcie I wojny światowej również zapisały się na kartach historii Ziemi Kozienickiej. Ich skutkiem było niemal całkowite zniszczenie wschodniej części miasta. W 1915r. Kozienice zajęli Austriacy, którzy umieścili tu komendę III Brygady Legionów Polskich płk. Zygmunta Zielińskiego. Również przez okoliczne wsie- takie jak Laski- przetoczyły się tysiące żołnierzy walczących o rosyjską twierdzę Dęblin, zwaną wtedy Iwanogorod. W okresie międzywojennym Kozienie były miastem powiatowym, liczącym 8 tysięcy mieszkańców. Dziś natomiast są prężnie rozwijającym się ośrodkiem liczącym około 20-tysięcy mieszkańców. Jednak z każdym dniem coraz mniej osób pamięta o wielokulturowym dziedzictwie miasta, zamieszkiwanego niegdyś nie tylko przez Polaków, ale i Rosjan, Niemców a przede wszystkim Żydów- których liczba do roku 1942 stanowiła ponad połowę społeczności Kozienic...

W mieście funkcjonują dwie szkoły ponadgimnazjalne. Jedną z nich jest Zespół Szkół Nr1 im. Legionów Polskich. Szkoła w 2009 roku obchodzić będzie swoje 35-lecie. Jest to największa szkoła w regionie. Kształci się w niej około 1500 uczniów, którzy zdobywają wykształcenie ogólnokształcące i zawodowe. Uczniowie i nauczyciele realizują międzynarodowe i krajowe programy edukacyjne.

Dlaczego realizujemy projekt

Realizacja projektu została podjęta z inicjatywy uczniów i wicedyrektora- pasjonatów miejscowej historii. Kozienice, chociaż małe miasto ma za sobą burzliwą przeszłość. Obok Polaków mieszkali tu Żydzi, którzy przed II Wojną Światową stanowili większość. Najstarsi mieszkańcy pamiętają o swoich sąsiadach, których sylwetki przewijają się w nieustannych opowieściach. Pamięć o dawnych obywatelach kraju i "małej ojczyzny" należy zachować dla następnych pokoleń.

Co robimy w ramach projektu

Przygotowanie i realizacja scenariusza lekcji na temat kultury żydowskiej, realizacja filmu na temat dawnych mieszkańców Kozienic, wykonanie makiety miasteczka uwzględniającej kulturę i obyczajowość żydowską, wykonanie albumów poświęconych Żydom, propagowanie kultury żydowskiej poprzez zorganizowanie konkursu plastycznego.