Radom - III Liceum Ogólnokształcące im. płk. Dionizego Czachowskiego

Strona www

Kim jesteśmy

Radom - III Liceum Ogólnokształcące im. płk. Dionizego Czachowskiego

III Liceum Ogólnokształcące im. płk. Dionizego Czachowskiego w Radomiu jest jedną z najstarszych i najbardziej zasłużonych placówek oświatowych w naszym mieście. Młodzież angażuje się w liczne działania na rzecz środowiska lokalnego. Realizuje ciekawe projekty i przedsięwzięcia związane z promocją kultury i tradycji lokalnej. Szkoła przywiązuje duże znaczenie do wychowania młodzieży w duchu tolerancji, poszanowania tradycji innych kultur i narodów, które współtworzyły i nadal współtworzą historię naszego państwa. Organizuje Dni Kultury Żydowskiej w Radomiu (wykłady, warsztaty, spotkania, koncerty, spektakle, wystawy, pokazy filmowe, konkursy i degustacje potraw żydowskich). Młodzież objęła opiekę nad Cmentarzem Żydowskim w Radomiu. Liceum organizuje spotkania z młodzieżą izraelską, które służą poznawaniu dwóch kultur - polskiej i izraelskiej oraz wzajemnemu poznawaniu się młodzieży. 

Dlaczego realizujemy projekt

Realizacja Projektu "Śladami Żydów radomskich" przyczyni się do poszerzenia naszej wiedzy na temat historii, tradycji, kultury i religii żydowskiej. Umożliwi nam poznanie losów radomskich Żydów oraz dziedzictwa kulturowego Żydów w Radomiu. Głównym zadaniem Projektu jest sprawowanie opieki nad Cmentarzem Żydowskim przy ul. Towarowej koło Ronda Kozienickiego, stanowiącym ważny zabytek kultury żydowskiej w naszym mieście oraz promocja w środowisku lokalnym wielokulturowego dziedzictwa Radomia.

Społeczność żydowska w naszej miejscowości

Co robimy w ramach projektu

 Organizacja II. Dni Kultury Żydowskiej w Radomiu pod hasłem "Spotkanie Kultur" (część druga)

W październiku 2009 roku III Liceum Ogólnokształcące im. płk. Dionizego Czachowskiego w Radomiu zorganizowało II. Dni Kultury Żydowskiej w Radomiu (cz. II). Patronat Honorowy nad Dniami objęli: Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich, Prezydent Miasta Radomia Andrzej Kosztowniak i Dyrektor Narodowego Centrum Kultury  Krzysztof  Dudek. 

Głównym celem II. Dni Kultury Żydowskiej w Radomiu było upowszechnianie wiedzy o tradycji, kulturze i religii żydowskiej z uwzględnieniem kultury i sztuki współczesnego Izraela. Tegoroczne obchody Dni realizowane pod hasłem „Spotkanie Kultur” miały przede wszystkim uświadamiać młodzieży bogactwo i różnorodność kultury żydowskiej oraz kultury arabskiej, romskiej i czeczeńskiej, a równocześnie pokazywać związki pomiędzy jej odmianami (w sztuce, muzyce, tańcu, kuchni). Miały na celu promocję wielokulturowego dziedzictwa Radomia oraz krzewienie tolerancji i idei dialogu kultur.

Główną częścią zrealizowanego projektu edukacyjnego były  zajęcia warsztatowe dotyczące kultury żydowskiej. Podczas warsztatów „Historia, tradycja, kultura i religia żydowska” uczniowie zapoznali się z następującymi zagadnieniami: życie religijnych Żydów, symbolika macew, święta i obyczaje żydowskie, społeczność żydowska dawniej i dziś. Na zajęciach z języka jidysz uczestnicy poznali alfabet, podstawowe zwroty, pozdrowienia i kilka piosenek. Młodzież z dużym zainteresowaniem i zaangażowaniem uczestniczyła w zajęciach warsztatowych w zakresie muzyki, tańca i kuchni. Działania praktyczne poprzedzone były krótkim wykładem. Warsztaty muzyczno-taneczne dotyczyły nauki śpiewania nigunów z elementami tańca chasydzkiego oraz śpiewania piosenek w jidysz.  Niguny są to pieśni bez słów, wywodzące się z chasydyzmu. Wyrażają modlitwę do Boga. Nigun składa się z poszczególnych części, tematów melodycznych, nazywanych bramami. Jest to muzyka mocno zakorzeniona w tradycji ludowej. Warsztaty Tańców Izraelskich również cieszyły się dużym zainteresowaniem ze strony młodzieży. Tańce izraelskie powstały w większości dość niedawno, a każdy niemal taniec ma swego autora - choreografa. Żydzi wracając do Izraela z różnych stron świata, przywozili ze sobą bogactwo muzyki i tańca krajów, w których mieszkali, dlatego też w tańcach izraelskich można znaleźć inspiracje muzyczne i choreograficzne niemal z całego świata. Tańce te tańczone są na całym świecie przez ludzi różnych ras i religii, są doskonałym sposobem na integrację. Warsztaty kuchni żydowskiej połączone były z interesującym wykładem o koszerności. Ponadto młodzież uczestniczyła w warsztatach tańca brzucha. Zajęcia warsztatowe w ciekawy sposób prowadzili m.in.: Julia Makosz (UJ Kraków), Urszula Makosz (UJ Kraków), Przemysław Piekarski (Kraków), Irena Czerska (Warszawa).

26 października 2009 roku zorganizowana została wycieczka do Warszawy. Uczniowie uczestniczyli w lekcji muzealnej „Wizyta w ŻIH”, polegającej na zwiedzaniu stałych ekspozycji w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma, połączonym z wykładem na temat historii i kultury Żydów polskich. Interesującą lekcję przeprowadził Paweł Fijałkowski. W zaaranżowanym wnętrzu synagogi młodzież obejrzała drewniany Aron ha-kodesz z podwarszawskiej bożnicy, świecznik chanukowy oraz parochety i sukienki na Torę, będące tragiczną pamiątką po Żydach greckich zamordowanych w Auschwitz w 1944 roku. W „Galerii sztuki żydowskiej” podziwiano piękne obrazy i rzeźby, należące do najpiękniejszych w kolekcji ŻIH, takich jak: płótna braci Gottliebów (Maurycego i Leopolda), Samuela Hirszenberga, Jana Gotarda oraz prac Artura Markowicza i Maurycego Trębacza. Młodzież zwiedziła też wystawę „Getto warszawskie 1940 - 1943” ukazującą los Żydów warszawskich, od pierwszych antyżydowskich zarządzeń władz niemieckich, poprzez warunki życia ludzi zamkniętych w getcie, aż po wymordowanie prawie wszystkich jego mieszkańców i powstanie w getcie warszawskim w 1943 roku. W Synagodze im. Nożyków uczestnicy wycieczki wysłuchali interesującego wykładu, który wygłosiła Miriam Gonczarska.  Zapoznali się z architekturą synagogi, która wzniesiona została w stylu neoromańskim z licznymi elementami bizantyjskimi, neorenesansowymi oraz mauretańskimi. Zwiedziła jej wnętrze, podzielone na trzy nawy, zwracając uwagę na  Aron ha-kodesz (hebr. święta skrzynia), czyli szafę ołtarzową, w której przechowywane są zwoje Tory. Obejrzała otoczoną żelazną balustradą bimę, z ustawionym wewnątrz stołem do wykładania i czytania Tory (bima służy także jako mównica, miejsce z którego kantor prowadzi modły). Młodzież zapoznała się z tablicami pamiątkowymi znajdującymi się w głównej sali modlitewnej synagogi i przedsionku. Obejrzała galerie dla kobiet znajdujące się nad nawami i przedsionkiem.

29 października 2009 roku odbyła się impreza szkolna „Spotkanie Kultur”, na którą złożyły się przede wszystkim powarsztatowe prezentacje artystyczne młodzieży. Widzowie podziwiali występy zespołów prezentujących współczesne tance izraelskie i taniec brzucha oraz piosenki w jezyku jidysz i nigun w wykonaniu uczennicy Ewy Ławrynowicz. Następnie odbył się pokaz filmu „II. Dni Kultury Żydowskiej w Radomiu”, zrealizowanego w ramach Projektu. Na zakończenie widzowie zapoznali się z prezentacjami multimedialnymi wykonanymi przez młodzież III LO: „Kultura żydowska”  i  „Romowie - życie, zwyczaje i obrzędy”.

Uroczyste Podsumowanie II. Dni Kultury Żydowskiej w Radomiu odbyło się w Teatrze Powszechnym im. Jana Kochanowskiego w Radomiu 30 października 2009 roku. Wśród zaproszonych gości obecni byli między innymi: Ryszard Fałek - Wiceprezydent Miasta Radomia, Dorota Sokołowska - Dyrektor Delegatury w Radomiu Mazowieckiego Kuratorium Oświaty w Warszawie, Krystyna Borkiewicz – przedstawiciel Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Izraelskiej w Radomiu, Adela Głowacka - członek honorowy Radomskiego Stowarzyszenia Romów „Romano Waśt” - Pomocna dłoń. Na uroczystość przybyli również dyrektorzy i pracownicy instytucji kulturalnych, dyrektorzy i nauczyciele szkół radomskich, przedstawiciele mediów lokalnych oraz uczniowie. Zebrani wysłuchali wspaniałego koncertu „Ownt lid. Wieczorna pieśń”. Był to  koncert tradycyjnych i autorskich pieśni w  języku jidysz, ladino i hebrajskim w wykonaniu Urszuli Makosz (Kraków) z Zespołem w składzie: Michał Półtorak (skrzypce, mandolina) i Paweł Pierzchała (fortepian). Po koncercie zespół młodzieży III LO wystąpił z pokazem Tańców Izraelskich, a Ewa Ławrynowicz wykonała piosenkę w języku jidysz i nigun. Następnie widzowie obejrzeli wspaniały monodram „Tajbełe i demon”, oparty na opowiadaniu Isaaca B. Singera, w wykonaniu Witolda Dąbrowskiego (Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN Lublin”). Byli pod wielkim wrażeniem gry aktorskiej Witolda Dąbrowskiego - tego, w jaki sposób buduje opowieść, jakich środków do tego używa. Aktorowi towarzyszył muzyk - Jarosław Adamów (klarnet). Po spektaklu goście uczestniczyli w degustacji tradycyjnych potraw żydowskich i polskich.

Imprezie towarzyszyła promocja publikacji przygotowanej przez III LO „Dni Kultury Żydowskiej w Radomiu. Działania szkoły w zakresie upowszechniania wiedzy o historii i kulturze Żydów”. Publikację przygotowano i wydrukowano ze środków Narodowego Centrum Kultury. Czynne było również stoisko z publikacjami dotyczącymi religii i kultury żydowskiej oraz płytami z muzyką żydowską.

Współorganizatorem Projektu było Narodowe Centrum Kultury. Przy realizacji Projektu Szkoła współpracowała z  Teatrem im. Jana Kochanowskiego w Radomiu.

W zakładce zamieściliśmy: ulotkę z programem Projektu, publikację "Dni Kultury Żydowskiej w Radomiu. Działania Szkoły w zakresie upowszechniania wiedzy o historii i kulturze Żydów", prezentację multimedialną "Kultura żydowska" i artykuł "Dni Kultury Żydowskiej w Teatrze Powszechnym należały do udanych". W Galerii można obejrzeć zdjęcia z przebiegu II Dni Kultury Żydowskiej w Radomiu (cz. II).

Więcej informacji o I i II Dniach Kultury Żydowskiej w Radomiu zamieściliśmy na nowej stronie internetowej szkoły: www.czachowski.radom.pl

Projekt miesiąca listopada 2009 roku

Nasz projekt został projektem miesiąca listopada 2009 roku.

Udział w wykładzie na temat "Historia Żydów i Izraela"

W dniu 20 kwietnia 2010 roku w naszej szkole odbył się wykład na temat "Historia Żydów i Izraela", wygłoszony w ciekawy sposób przez Panią Agnieszkę Kargol - koordynatora Programu "Przywróćmy Pamięć". Wykład połączony był z prezentacją multimedialną. Przybliżył on młodzieży zagadnienia dotyczące historii i kultury Żydów. Uczniowie z dużym zainteresowaniem wysłuchali informacji na temat powstania starożytnego Izraela, losów europejskich Żydów na przestrzeni wieków, Holokaustu (eksterminacji Żydów w czasie II wojny światowej) oraz powstania Państwa Izrael w 1948 roku. Poszerzyli swoją wiedzę dotyczącą judaizmu - religii Żydów, tradycji i obyczajów oraz świąt żydowskich (Szabat - najważniejsze i bardzo uroczyste święto). Dla młodzieży również interesujące okazało się przedstawienie cyklu życia religijnego Żyda - od narodzin do śmierci.

W galerii zamieściliśmy zdjęcia z wykładu.

Udział w 2 Spotkaniach z Kulturą Żydowską "ŚLAD"

Grupa młodzieży z naszego liceum uczestniczyła w 2 Spotkaniach z Kulturą Żydowską "ŚLAD" w Ośrodku Kultury i Sztuki "Resursa Obywatelska" w Radomiu. W dniu 25 kwietnia 2010 roku obejrzeliśmy film dokumentalny o Irenie Sendlerowej. Następnie odbyło się spotkanie z przedstawicielami Stowarzyszenia "Dzieci Holocaustu". Na zakończenie miała miejsce prezentacja filmów o radomianach odznaczonych zaszczytnym tytułem "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata": "Cichy bohater - dr Jerzy Borysowicz" i "Pamięci Wandy Pawłowskiej". Obejrzeliśmy również wystawę fotograficzną "Cienie w pamięci zatarte".

Wizyta w Muzeum Regionalnym w Iłży 

W dniu 29 kwietnia 2010 roku braliśmy udział w wycieczce do Iłży. W Muzeum Regionalnym zwiedziliśmy ekspozycję judaików. Muzeum gromadzi przedmioty związane z kulturą żydowską oraz obrazy o tematyce żydowskiej. Dominują obiekty związane z kultem religijnym. Podziwialiśmy m.in. Torę (zwój pergaminowy, na którym spisane jest ręcznie pierwszych pięć ksiąg Biblii) w tzw. sukience, jad używany podczas publicznego czytania zwojów Tory, menorę (siedmioramienny kandelabr i symbol Izraela), balsaminki (pojemniki do przechowywania różnego rodzaju wonności), pucharki, kubeczki i kieliszki kidduszowe (przedmioty żydowskiego kultu domowego i sprawowanego w świątyni).

W galerii można obejrzeć zdjęcia judaików.           

                                   Udział w V Prezentacji Finałowej Programu "Przywróćmy Pamięć" 

W dniu 14 czerwca 2010 roku uczestniczyliśmy w V Prezentacji Finałowej Programu "Przywróćmy Pamięć" w Synagodze im. Nożyków w Warszawie.  Zaprezentowaliśmy plakaty, albumy, broszury, fotografie, artykuły prasowe i inne materiały związane z realizacją projektu "Śladami Żydów radomskich".

Główne tematy naszej prezentacji:

1) Nasza opieka nad Cmentarzem Żydowskim w Radomiu.

2) Getto radomskie.

3) Sławni Żydzi.

4) Judaica w zbiorach Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu.

5) Judaica w zbiorach Muzeum Regionalnego w Iłży.

6) Dni Kultury Żydowskiej w Radomiu.

W galerii można obejrzeć zdjęcia z Prezentacji Finałowej Programu.

Co planujemy na kolejnym etapie projektu

Kto nam pomaga

Z czego jesteśmy szczególnie dumni