Milejczyce, podlaskie
Cmentarz żydowski w Milejczycach jest oddalony około 450 m na południe od centrum miejscowości, znajduje się przy ul. Magazynowej, zajmuje działkę nr 1795, na planie zbliżonym do trapezu, o powierzchni 0,46 ha. Cmentarz został założony w 1865 r. Był czynnie użytkowany do lat drugiej wojny światowej. W tym czasie rozpoczął się proces dewastacji, kontynuowany w kolejnych dekadach. Właścicielem cmentarza został Skarb Państwa. 16 listopada 1964 r. Minister Gospodarki Komunalnej – w następstwie uchwały Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowe w Milejczycach z dn. 23 marca 1964 r. – podpisał zarządzenie o zamknięciu cmentarza. Prawdopodobnie na przełomie lat 80. i 90. XX w. cmentarz ogrodzono. W 2010 r. Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „Ę” zainicjowało projekt Instrukcja powrotu macewy, zachęcający mieszkańców do zwrotu zagrabionych nagrobków. W 2020 r. odzyskano macewy użyte podczas wojny do budowy stajni. W obrębie cmentarza znajduje się kilkadziesiąt nagrobków w różnym stanie zachowania, odnalezionych w ostatnich latach w różnych punktach wsi oraz w okolicznych miejscowościach, zabezpieczonych w lapidarium oraz pojedyncze betonowe obmurowania grobów. Cmentarz jest ogrodzony siatką metalową. Przy wejściu znajduje się tablica z nazwiskami niektórych mieszkańców Milejczyc – ofiar Zagłady. Teren jest częściowo porośnięty lasem. Cmentarz jest własnością Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Opiekę nad nim sprawuje Gminny Ośrodek Kultury w Milejczycach. Cmentarz jest wpisany do gminnej i wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz do rejestru zabytków nieruchomych województwa podlaskiego. Krzysztof Bielawski
|