Projekt: Kamienie mówić będą...

Przed II wojną światową Szydłowiec był typowym miasteczkiem żydowskim (sztetl). Około 70% mieszkańców miasta stanowili wyznawcy judaizmu. To oni tworzyli specyficzny koloryt miasta. Dziś jedynymi śladami po wielowiekowej bytności Żydów w Szydłowcu są cmentarz żydowski, kilka kamienic, stary młyn należący kiedyś do rodziny Kurlenderów, dom i prywatna bóżnica Nuty Ajzenberga, budynek wytwórni wódek i likierów, a także budynek fabryki guzików "Butonia".
Parafrazując słowa Izaaka Bashevisa Singera możemy powiedzieć:
"Kiedy mówimy: Szydłowiec, to oczami duszy widzimy dawny, żydowski Szydłowiec. Widzimy żydowskie ulice, kramy, bóżnice, domy nauki, targowiska, podwórka pełne żydowskich mieszkańców. Jak możliwe jest istnienie polsko-żydowskiego miasteczka bez bóżnicy i domu nauki? Czy możliwy jest piątek bez parującej łaźni rytualnej, bez żydowskich kobiet, które pieką chałki i wstawiają do pieca szabasowy czulent? Trudno sobie wyobrazić, że wszystko to nagle zamieniło się w popiół."
Nie możemy, a przede wszystkim nie chcemy zapomnieć o tej, jakże barwnej przeszłości naszego miasta. Chcemy, aby Żydzi szydłowieccy, żyli w pamięci i wspomnieniach ludzi, chcemy "przywrócić pamięć" o dawnych sąsiadach.

Projekt realizują:
Ewelina Bąk, Ewelina Bębas, Elwira Buczek, Mateusz Dujka, Agnieszka Kowalik, Mateusz Kowalski, Mateusz Kuźdub, Monika Lachowska, Sylwia Młynarczyk, Dorota Sidor, Krzysztof Sokołowski, Joanna Wysmolińska

Czuwa nad nami, służy dobrą radą, przekazuje nam swoją wiedzę, a czasami "pogania" do pracy pani profesor Monika Łukomska-Bekiel - nauczycielka języka polskiego. Nasze działania wspiera także pan profesor Mariusz Siwik - nauczyciel wychowania fizycznego.

Do projektu przystąpiliśmy 1 kwietnia 2006 roku. Prowadzony przez nas projekt nosi tytuł "Kamienie mówić będą..." Celem projektu jest przede wszystkim odtworzenie historii dawnych, żydowskich mieszkańców miasta. Stałym zadaniem w projekcie jest opieka nad zabytkowym cmentarzem żydowskim w Szydłowcu, oraz prowadzenie wywiadów z mieszkańcami naszego miasta, którzy pamiętają swoich dawnych sąsiadów.

Oto co zrobiliśmy do tej pory:

13 kwietnia 2006 r. - wizyta u Burmistrza Miasta Szydłowca. Celem tej wizyty było ustalenie zasad współpracy z Urzędem Miasta w ramach projektu. Burmistrz był zachwycony naszymi pomysłami, zadeklarował pomoc i wyraził zgodę na to, abyśmy opiekowali się cmentarzem żydowskim. Wkrótce nastąpi uroczyste wręczenie nam aktu opieki nad cmentarzem.


19 kwietnia 2006 r. - otwarcie wystawy "Przecież byłem grzeczny…" zorganizowanej w związku z obchodami "Dnia Pamięci o Holokauście i Przeciwdziałaniu Zbrodniom Przeciwko Ludzkości". Wystawa poświęcona jest dzieciom - ofiarom Holokaustu. Została podzielona na trzy części: Los dziecka przed Zagładą, w gettach i obozach. Na wystawie zaprezentowano losy trójki dzieci: Dawida Rubinowicza, Anny Frank oraz Berka Wolfowicza- żydowskiego chłopca z Szydłowca. Wystawę obejrzało 400 osób, głównie młodzież naszej szkoły. Pani profesor Monika Łukomska-Bekiel poprowadziła lekcje związane z losem dzieci w czasie Zagłady, głównie opierając się o historię Berka, Dawida i Anny. Efektem tych zajęć są m.in. listy, które pisaliśmy do wybranego dziecka.





21 kwietnia 2006 r. - sprzątanie cmentarza.




Nasze plany

1. Wystawa pt. "Wieczny dom - cmentarz żydowski w Szydłowcu". Wystawa zaprezentowana zostanie w naszej szkole, w holu Urzędu Miejskiego, a także elementy wystawy zostaną wyeksponowane w Szkolnym Schronisku Młodzieżowym PTSM w Szydłowcu.
2. Wieczorek poetycki "Miasteczko Chagalla".
3. Opracowanie trasy turystycznej "Śladami Żydów szydłowieckich".
4. Przygotowanie i wystawienie dla mieszkańców miasta spektaklu prezentującego bogatą tradycję i kulturę Żydów.
5. Opracowanie broszury omawiającej tradycje związane z poszczególnymi świętami żydowskimi oraz broszury przedstawiającej życie dawnych mieszkańców Szydłowca.
6. "Wirtualne sztetl" - stworzenie interaktywnego programu prezentującego dawny, żydowski Szydłowiec.
7. Wystawy poświęcone wybitnym osobowościom pochodzenia żydowskiego.
8. Warsztaty dla młodzieży pokazujące bogatą kulturę żydowską.
9. Konkurs na pracę historyczną dotyczącą historii Żydów szydłowieckich.

Co dalej? Pewnie coś jeszcze wymyślimy.» powrót