Projekt: Nasza wspólna przeszłość – uczniowie adoptują zabytek.

NADESŁANE TEKSTY:
» Relacja ze spotkania "Zrozumieć przeszłość"
» Relacja z działań - kwiecień 2006

Liceum Ogólnokształcące im. ONZ jest jedną z pierwszych szkół powiatu biłgorajskiego. Historia naszego liceum sięga roku 1937, kiedy to powstało Prywatne Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Szkoły Średniej. Wybuch II wojny światowej nie przerwał kształcenia młodzieży, a naukę kontynuowano w prywatnych mieszkaniach w ramach tajnego nauczania. Po wojnie z roku na rok coraz liczniejsza grupa uczniów podejmowała naukę w gimnazjum i liceum. Znamienne daty w historii to 8 maja 1986 roku – nadanie szkole imienia Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz 1994 rok – zaliczenie liceum w poczet Szkół Stowarzyszonych UNESCO, jako jedynej szkoły w województwie zamojskim. Na uwagę zasługuje także fakt, nasze liceum od kilkunastu lat współpracuje z zaprzyjaźnionymi szkołami z Niemiec i Francji oraz od niedawna z Estonii, Hiszpanii, Holandii i Włoch w ramach Szkolnego Projektu Comenius.

Liceum nasze bierze udział w licznych projektach dotyczących historii naszego regionu. Właśnie dlatego jest tak bardzo duże zainteresowanie współpracą ze społecznością żydowską, z którą przez wieki nasi przodkowie zamieszkiwali wspólnie Biłgoraj

Biłgoraj był miastem wielonarodowościowym, od samego początku osiedlała się tutaj ludność żydowska. Zajmowała się ona przede wszystkim drobnym handlem. W drugiej połowie XVII wieku powstała samodzielna gmina żydowska w 1728 roku wybudowano synagogę, a w 1909 roku powstała tutaj drukarnia hebrajska. W 1841 roku w Biłgoraju żyło 1.637 Żydów, w okresie międzywojennym (1921) - 3.713, a w przeddzień wybuchu wojny (1939) –już 5010.

W okresie II wojny światowej Biłgoraj znalazł się pod okupacja niemiecką. Biłgorajanie pochodzenia żydowskiego zostali potraktowani tak samo jak cała ludność żydowska w Polsce. W czerwcu 1940 roku Niemcy utworzyli w Biłgoraju getto, w którym zgromadzili około 2,5 tys. Żydów. W sierpniu 1942 roku około 800 Żydów wywieziono do ośrodka zagłady w Bełżcu, a 2 listopada 1942 roku specjalne oddziały SS przystąpiły w Biłgoraju do realizacji Operacji "Reinhard".

Właśnie wobec faktu, że ludność żydowska i ludność polska tak długo wspólnie zamieszkiwały nasze miasto, uczniowie naszego liceum w 2002 roku przystąpili do projektu „Nasza wspólna przeszłość – uczniowie adoptują zabytki”. Młodzież naszej szkoły pod kierunkiem nauczycieli opracowała informator dotyczący historii ludności żydowskiej w Biłgoraju, w którym zebrano wiadomości dotyczące istniejącego cmentarza żydowskiego, oraz relacje ludzi, którzy pamiętają jeszcze przedwojenny Biłgoraj. Młodzież opiekuje się biłgorajskim cmentarzem żydowskim, prowadząc na nim prace porządkowe.

Obok naszej szkoły istniał stary cmentarz żydowski założony w 1725 roku. Ostatnie pochówki odbyły się pod koniec XIX wieku. Podczas II wojny światowej, na wiosnę 1941 roku Niemcy zdewastowali cmentarz. Macewy zostały użyte do budowy dróg i chodników. Olbrzymie dęby zostały ścięte, a drzewo wywiezione do III Rzeszy.

   
Powyższe zdjęcia przedstawiają nowy cmentarz żydowski przy ulicy Konopnickiej, na którym dokonywano pochówków ludności żydowskiej od około 1937 roku.

Realizacja projektu „Nasza wspólna przeszłość – uczniowie adoptują zabytki, zbiegła się z obchodami Dni Singera w Biłgoraju. Isaak Bashevis Singer to związany z Biłgorajem noblista (literacka nagroda Nobla w roku 1978 za twórczość w języku jidisz). Był on wnukiem długoletniego rabina gminy żydowskiej w Biłgoraju i z tej racji wielokrotnie przebywał w naszym mieście w domu dziadków. Nasi uczniowie aktywnie włączyli się w prace obchodów, organizując m.in. spotkanie w szkole z synem noblisty Izraelem Zamirem, oraz z autorką biografii o Singerze- Agatą Tuszyńską. W szkole zorganizowano także montaż poetycko-muzyczny „Marzyłem, aby móc tutaj zostać na zawsze” poświęcony życiu i twórczości noblisty, konkurs o życiu i twórczości I.B. Singera, a także wystawa dotycząca jego twórczości. » powrót