"Przywróćmy Pamięć" edycja 2008-2009

WROCŁAW - Gimnazjum nr 7 im. Tradycji Herbu Wrocławia

Kim jesteśmy

WROCŁAW - Gimnazjum nr 7 im. Tradycji Herbu Wrocławia

Dlaczego realizujemy projekt

Co roku realizujemy projekty dotyczące dolnośląskich ścieżek i losów mieszkańców regionu. Dotyczą one różnych aspektów moralnych, społecznych i historycznych. W tym roku powracamy do projektu sprzed dwóch lat, są to  "LISTY DO ŚWIATA. W ramach zadań uwzględniliśmy, obok Celów Milenijnych, problem wielokulturowości w ujęciu regionalnym i  ogólnoludzkim.

Co robimy w ramach projektu

1. Współpraca z Fundacją Bente Kahan:

- 25 października 2008 uczniowie mieli niepowtarzalną okazję obejrzeć spektakl "Głosy z Theresienstadt". Przedstawienie w reżyserii Bente Kahan odbyło się w Synagodze pod Białym Bocianem. Oto kilka słów na temat spektaklu: 
"Głosy..." opowiadają o codzienności, strasznej rzeczywistości obozu koncentracyjnego.... Ale również o śmiechu przez łzy. Bo to spektakl poświęcony twórczości więźniów z obozu koncentracyjnego w Teresinie.

Ta niegdysiejsza forteca, w czasie wojny została nazwana poczekalnią zagłady, tam bowiem Hitler deportował 150 000 Żydów. Aby nadać sens życiu pozbawionemu nadziei, wiele osób zwróciło się w stronę sztuki. Jedną z nich była właśnie Ilse Weber, której teksty i muzykę wykorzystano w tym spektaklu. Owe dwa lata w Teresinie były najtrudniejszym, a zarazem najbardziej owocnym okresem w jej życiu. Odseparowana od męża i syna, podjęła pracę jako pielęgniarka na oddziale dziecięcym. Nocne dyżury sprzyjały ucieczce w świat poezji i muzyki. Kiedy wkraczała między współwięźniów ze swą mandoliną, zapominali na chwilę o przerażających wizjach przyszłości.
Wiele z jej utworów przetrwało, choć Ilse i jej syn nie doczekali wyzwolenia. Razem z synem została przewieziona do Auschwitz. Tam dobrowolnie poszła na śmierć, aby towarzyszyć "swoim" dzieciom w przejściu przez śmierć. Miała 41 lat.(fragment ze strony internetowej Fundacji Bente Kahan)

- 6 listopada 2008, w Synagodze pod Białym Bocianem, uczniowie obejrzeli spektakl muzyczny o żydowskich historiach z wrocławskiej ulicy Włodkowica.

Narracja przedstawienia,odwołująca się do autentycznych wspomnień i dokumentów, przybliżyła widzom przedwojenne i powojenne losy mieszkańców kamienicy nr 13. Wartością spektaklu był towarzyszący mu występ Doroty Abbe, aktorki Współczesnego Teatru we Wrocławiu. Spektakl wyreżyserowała żydowska artystka pieśniarka z Oslo, Bente Kahan, związana od wielu lat z Wrocławiem.

Spektakl rozpoczął obchody 70. ROCZNICY WYDARZEŃ NOCY KRYSZTAŁOWEJ.

2. Opieka nad cmentarzami żydowskimi.
5 listopada 2008 pierwsza grupa pod opieką księdza Pawła Sokołowskiego wyruszyła na Cmentarz Żydowski przy ul. Ślężnej, by włączyć się do prac porządkowych. Młodzież czyściła pomniki i odnawiała napisy na płytach nagrobnych. Akcji patronował prezydent Wrocławia. Kolejne grupy wyruszą na cmentarz już niebawem.

3 .Działania Rzeczpospolitej Szkolnej
I. DNI TOLERANCJI - od 5 do 14 listopada w szkole odbywa się akcja zainicjowana przez Rząd RSz. Uczniowie przygotowali ulotki na temat tolerancji i jej braku oraz opracowali hasła propagujące szacunek dla inności.

II. WARSZTATY AI
Aleksandra Praża, uczennica I c:
7 listopada 2008 dobyły się pierwsze warsztaty na temat praw człowieka prowadzone przez trenerów Amnesty International. Zajęcia w formie interesującej „zabawy” miały na celu uświadomić nam stopień dyskryminacji w społeczeństwie. Każdy z nas dostał karteczką z zawodem i mieliśmy ocenić, jakie mamy w tej profesji szanse na „sukces”. Próbowaliśmy też wejść w skórę płci przeciwnej, by zrozumieć jej ograniczenia i potrzeby. Taki sam cel miała zabawa polegająca na wyobrażeniu sobie sytuacji społecznej analfabety, uchodźcy, wyznawcy innej religii czy homoseksualisty. Na własnym przykładzie mogłam zaobserwować zmiany mojego miejsca w szeregu w zależności od płci czy zawodu. Gdy zostałam policjantką, stanęłam w środku, gdy otrzymałam płeć męską od razu przemieściłam się na sam początek, uznałam bowiem, że mam ogromne szanse na sukces. Nie zmieniłam swojego miejsca jako homoseksualista, gdyż byłam przekonana, że orientacja nie ma żadnego znaczenia. Jakże się myliłam, bo dowiedziałam się, że nie mam prawie żadnych szans na tak zwany sukces.
A przecież kolor skóry, wyznanie, kraj z którego pochodzimy, płeć itd. nie powinny mieć wpływu na naszą pozycję wśród innych.
Uważam, że takie warsztaty są bardzo potrzebne. Uświadomiliśmy sobie, że stopień dyskryminacji w społeczeństwie jest przerażający, że wielu ludzi z tego powodu cierpi, że często nienawiść bierze się z upokorzenia.

Następne grupy (po 20 osób) wezmą udział w zajęciach 14 listopada.W pierwszej kolejności członkowie partii szkolnych, którzy jeszcze nie uczestniczyli w warsztatach.

4. Udział w Dniu Wzajemnego Szacunku

Uroczystości upamiętniające wydarzenia nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku rozpoczęły się w Synagodze pod Białym Bocianem o godzinie 16,00 wernisażem wystawy prac ze szkła wykonanych przez artystów z Polski i Niemiec. Prace oglądaliśmy w odrestaurowanych podziemiach synagogi.

Tym razem szklanych projektów artystycznych było więcej niż w 2007 roku, kiedy zrodził się pomysł wspólnego stworzenia pracy w ciągu 7 dni przez dwoje artystów z Polski i Niemiec. Oprócz Wrocławia dzieła powstawały w kilku miastach należących przed wojną do III Rzeszy. Obejrzeliśmy też spektakl, który powstał pod patronatem Towarzystwa im. Edyty Stein, a przygotowany został (również w ciągu tygodnia) przez studentów z Polski i Niemiec. W oficjalnej części uroczystości, prowadzonej przez Bente Kahan, zabrali głos ważni goście, między innymi:
1. Minister Kultury - Bogdan Zdrojewski;
2. Prezydent Wrocławia - Rafał Dutkiewicz;
3. Przewodniczący Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce - Piotr Kadićik;
4. Przedstawiciel Ambasady Norwegii w Polsce;
5. Konsul Niemiec we Wrocławiu.
Okazuje się, że tyle ważnych osób patronuje działaniom związanym z odbudową Synagogi pod Białym Bocianem oraz projektom inicjowanym przez Fundację Bente Kahan.
Mieliśmy też okazję uczestniczyć w ważnym dla świątyni i jej wyznawców wydarzeniu. Icchak Rapoport,najważniejszy rabin Wrocławskiej Gminy Żydowskiej, umieścił w odrzwiach MEZUZĘ, czyli zwitek pergaminu z tekstem "Pisma". Dla Żydów ma ona charakter talizmanu.
Oficjalną część wzbogaciły fragmenty przedstawień upamiętniających 70. rocznicę Nocy Kryształowej. Obok Doroty Abbe (Wallstrasse 13) wystąpili artyści z Izraela (ich przedstawienie przywołało wspomnienia Manfreda Franke) oraz Teatr ZAR w niezwykłym spektaklu "Rysa".
Jego piękna i zaskakująca forma oraz przesłanie wprowadziły nas w nastrój zadumy.Widzowie w ciszy opuścili synagogę, by włączyć sie do Marszu Wzajemnego Szacunku, na czele którego szli wspomniani wyżej oficjalni goście. Marsz zakończył się kadyszem odśpiewanym przy tablicy upamiętniającej ofiary Holokaustu,a postawionej w miejscu Synagogi na Wygonie (świątynia spłonęła w 1938 r.)Obecność przedstawicieli polskich władz,w tym również Beaty Pawłowicz, Dolnośląskiego Kuratora Oświaty, przedstawicieli Konsulatu Niemiec oraz norweskiej ambasady przekonała nas, że braliśmy udział w bardzo ważnym wydarzeniu. Za rok ma się ono odbyć w odrestaurowanej Synagodze pod Białym Bocianem. Już dziś zapraszamy.

5. Kontynuacja działań grupy przeszkolonych liderów w ramach programu - "Porozmawiajmy - Europejskie Debaty o Wartościach"

6. Poznawanie wielokulturowści regionu
1. Udział w wykładach i dyskusjach w ramach projektu "Spotkajmy się".
Uczniowie mają okazję poznać różne doświadczenia religijne oraz ujęcia zagadnień teologicznych. W programie bierze udział grupa Pana Grzegorza Ziętary (nauczyciela historii i WOS-u):
- 24 października 2008 - "Ziemia Święta - historia i geografia" (organizator: Parafia Ewangelicko- Augsburska);
- 30 października 2008 - zwiedzanie Synagogi pod Białym Bocianem;
- 7 listopada 2008 - "Enigmatyczna postać Judasza" (organizator: Ewangeliczna Wyższa Szkoła  Teologiczna we Wrocławiu);
Wykład był kontynuacją programu pt. Spotkajmy się! prowadzonego przez Ewangelikalną Wyższą Szkołę Teologiczną, która mieści się przy ulicy św. Jadwigi 12. Treść wykładu dotyczyła postaci Judasza, w oparciu o teksty Nowego Testamentu. Prowadzący na podstawie fragmentów czterech ewangelii i Dziejów Apostolskich przeanalizował skomplikowaną i kontrowersyjną motywację postępowania Judasza. Nasi uczniowie (szczególnie Michał Reichardt) bardzo chętnie włączali się w dyskusję, co mile zaskoczyło prowadzącego.
Cykl wykładów wpisuje się w edukacyjno - wychowawczy program pt. Spotkajmy się! W jego ramach uczniowie mają okazję zapoznać się działalnością kulturalną czterech największych wyznań: katolicyzmu, protestantyzmu, judaizmu i prawosławia.
Nasi uczniowie uczestniczyli również w wykładzie p.Grażyny Kania - Misiak (z Fundacji Bente Kahan) pt. Ziemia Święta - historia i geografia, który odbył się przy parafii ewangelicko - augsburskiej (24 października br.) Kształtowanie postawy wzajemnego szacunku i tolerancji otwiera nas na siebie - dlatego... Spotkajmy się!

2. Lekcje w Dzielnicy Czterech Świątyń.  
W listopadzie uczestniczyliśmy w warsztatach organizowanych przez Fundację Dielnicy Wzajemnego Szacunku. Mieliśmy okazję poznać nie tylko złożoną  historię naszego miasta, ale przede wszystkim jego wielokulturowość. Odwiedziliśmy tego dnia cztery świątrynie.

Nasza wędrówka zaczęła się od Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego Opatrzności Bożej. Mieści się on przy ul. Kazimierza Wielkiego i jest katedrą diecezji wrocławskiej kościoła luterańskiego. Wzniesiony w stylu barokowym z elementami rokoka, ma ascetyczne białe wnętrze. Najistotniejszym elementem wyposażenia jest centralnie usytułowana ambona-ołtarz, podkreślająca najważniejszą dla protestantów część nabożeństwa, czyli kazanie. O tej świątyni opowiedziała nam pani Ewa Marciniak z Fundacji Dzielnicy Czterech Świątyń.
Następnie udaliśmy się na ulicę św. Mikołaja do Cerkwi Prawosławnej Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy. Przywitał nas symatyczny pop, ks. Aleksander Kochanowicz, od którego dowiedzieliśmy się, że kosciół powstał na zrębach trzynastowiecznej kaplicy cmentarnej. W tej początkowo katolickiej, potem ewangelickiej świątyni, w 1533 roku wystawiono pierwszą na Śląsku ambonę o wyraźnie protestanckim charakterze. Cerkwią prawosławną świątynia została dopiero w 1963. W latach 1964–1967 otrzymała nowe witraże w manierze bizantyjskiej, nowy wystrój malarski sklepień oraz ikonostas autorstwa Adama Stalony-Dobrzańskiego i Jerzego Nowosielskiego.
Po krótkim odpoczynku i posiłku (udaliśmy się w tym celu do domu spotkań wyznawców luteranizmu)przyszedła czas na Synagogę pod Białym Bocianem przy ul. Pawła Włodkowica. Tu w domu modlitwy o religii judaistycznej opowiedział nam przedstwiciel Gminy Żydowskiej, pan Jerzy Kihler. Mieliśmy niepowtarzalną okazję obejrzenia zwoju Tory, który nasz przewodnik wyjął z Aron Ha-Kodesz, specjalnej szafy. Po ciekawej opowieści o zasadach obrzędu judaistycznego udaliśmy się do synagogi głównej, która zosatała wzniesiona w 1829 roku. Zwarta, kubiczna bryła świątyni utrzymana w klasycystycznych formach, stanowi unikatową próbę stworzenia w Prusach na początku XIX wieku nowego modelu architektonicznego synagogi, w którym tradycję judaistyczną usiłowano połączyć z protestancką.
Z głową pełną nowej wiedzy o trzech różnych wyznaniach zapukaliśmy do bramy rzymskokatolickiego Kościoła św. Antoniego. Zaproszeni do świątyni przy ul. Św. Antoniego przez zakonnika ze zgromadzenia oo. Paulinów, wysłuchaliśmy anegdoty o wydarzeniu, które zainicjowało powstanie Dzielnicy Wzajemnego Szacunku oraz opowieści o roli świątyni w historii Dolnego Śląska. To tu po II wojnie światowej odbyła się pierwsza msza na Ziemaich Zachodnich.

Nasza wędrówka trwała ponad trzy godziny. Zmęczeni, ale pełni wrażeń, wracaliśmy ze świadomością, że mieszkamy w wyjątkowym polskim mieście, w którym bardzo ważny jest szacunek między róznymi kulturami i ekumeniczna idea Jana Pawła II.


WIZYTA we Wrocławskim Teatrze Współczesnym


29 listopada miłośnicy teatru z naszj szkoły przeżyli prawdziwą ucztę duchową. Spektakl "Bat Yam", będący częścią teatralnego projektu polsko - izraelskiego, okazał się przygodą intelektualną i emocjonalną.
Niezykłość przedstawienia jest wynikiem pomysłów twórców, czyli autora dramatu - Amita Epsteina, scenografii - Roberta Rumasa oraz reżyser - Yael Ronen.
Tekst "Bat Yam" powstawał po hebrajsku i był inspirowany aktorskimi improwizacjami pierwszych pięciu tygodni prób. Autorowi pomysły podpowiadali więc aktorzy, czyli: Dorota Abbe, Katarzyna Bednarz, Marlena Milwiw, Ewelina Paszke-Lowitzsch, Piotr Łukaszczyk, Łukasz Pawłowski, Ryszard Ronczewski i Maciej Tomaszewski.
Bawiliśmy się doskonale, bo efektem pracy artystów jest groteskowa, często zabawna, choć w ostatecznej wymowie tragiczna, opowieść o doświadczeniach trzypokoleniowej rodziny żydowskej, której członkowie w różny sposób stają się ofiarami Holocaustu.

Złożoność problemowa tekstu, dotycząca zagadnień historycznych, socjologicznych i psychologicznych, zaskakujące zwroty akcji, świetna gra aktorów, to na pewno atuty przedstawienia, dlatego planujemy wyprawę do Wrocławskiego Teatru Współczesnego, by obejrzeć cały projekt - "Bat Yam - Tykocin". Współtwórcą, czyli reżyserem drugiej części, jest Michał Zadara.   

Co planujemy na kolejnym etapie projektu

1. Wybitni Żydzi we Wrocławiu - artykuły w szkolnej gazetce, wystawy.
2. Konkursy: fotograficzny, literacki, plastyczny.
3. Włączenie się w ogólnopolskie projekty i konkursy dotyczące tematu.

Kto nam pomaga

Fundacja Bente Kahan
Fundacja Dzielnicy Wzajemnego Szacunku
Parafia św. Jadwigi we Wrocławiu