"Przywróćmy Pamięć" edycja 2010-2011

Kraśnik, I LO im. Tadeusza Kościuszki

Strona www

http://www.1lo.krasnik.pl

Kim jesteśmy

Dlaczego realizujemy projekt

Uczniowie I LO od wielu lat opiekują się miejscami związanymi z kulturą żydowską w Kraśniku. Kilka lat temu uczestniczyliśmy w programie CEO - Ślady Przeszłości oraz SEFER, od dwóch lat bierzemy udział  w programie Przywróćmy Pamięć. W naszym mieście znajduje się wiele zabytków - pozostałości po wielowiekowej obecności społeczności żydowskiej w Kraśniku. Części  z nich powoli jest przywracany dawny blask, pozostałe niestety niszczeją. Naszym głównym celem jest stworzenie na podstawie starych zdjęć wirtualnej mapy przedwojennego Kraśnika, na której umieścimy budynki znajdujące się w dawnej dzielnicy żydowskiej. W tym celu zbieramy stare fotografie, które pomogą nam odtworzyć wygląd przedwojennego miasta.

Społeczność żydowska w naszej miejscowości

W Kraśniku przez setki lat mieszkali i tworzyli Żydzi, wzbogacając i pomnażając zasoby kultury materialnej i duchowej Lubelszczyzny. Spotykały się w Kraśniku różne kultury i religie, które posiadają wspólną historię i dziedzictwo. Śladem obecności społeczności żydowskiej w Kraśniku są miejscowe pamiątki kultury materialnej, zabytki architektoniczne - synagogi, łaźnia i cmentarz. Osadnictwo żydowskie w okolicach Kraśnika, podobnie jak na prawie całej Lubelszczyźnie, sięga XVI w. Pierwsza wzmianka o Żydach Kraśnika pochodzi z 1530 r. Jest to informacja o kupcach żydowskich, którzy przewozili przez lubelską komorę celną wosk i jedwab. W 1531 r. źródła historyczne podają, że Żydzi kraśniccy Mojżesz i Salomon utrzymywali kontakty handlowe z Gdańskiem. Właścicielem Kraśnika był wtedy Jan Tęczyński.
W okresie międzywojennym Kraśnik był jedną z ważniejszych gmin żydowskich na Lubelszczyźnie. W Kraśniku w 1921 r. żyło 4200 Żydów, stanowiąc 50,6 % ogółu mieszkańców. Rozwijała się działalność kulturalna wśród społeczności żydowskiej. W 1924 r. rozpoczęła działalność Biblioteka Żydowska im. L. Pereca. W 1935 r. w Kraśniku wybudowano szkołę dla dzieci polskich i żydowskich.

Co robimy w ramach projektu

Opieka nad kirkutem, opracowanie dziejów społeczności żydowskiej w Kraśniku, opracowanie tabliczek informujących o miejscach związanych z kulturą żydowską.

W dniu 19 grudnia odbyły się w naszej szkole warsztaty z panią Aleksandrą Zińczuk z Ośrodka Brama Grodzka Teatr NN w Lublinie. W ramach warsztatów uczniowie zapoznali się z tradycyjną zabudową miasteczka żydowskiego na przykładzie kilku miast Lubelszczyzny. Kolejnym punktem warsztatów było zapoznanie z życiorysem oraz twórczością Izaaca Singera. Mieliśmy możliwość odtworzenia wyglądu kilku miasteczek Lubelszczyzny, w tym Kraśnik. Na zakończenie pani Ola Zińczuk zapoznała nas z metodologią opracowania wirtualnej mapy Kraśnika, wykorzystaniem zdjęć archiwalnych, wywiadów ze starszymi mieszkańcami miasta oraz kwerendą archiwum. Wszystkie te działania pozwolą wykonać nam dokładną mapę w technologii 3. Już w styczniu dalszy ciąg warsztatów, tym razem z grafikiem komputerowym, który zapozna nas z programem oraz pomoże nanosić zdjęcia na wirtualną makietę.

16 grudnia odbyło się w naszej szkole spotkanie z prof. Karolem Beckerem z Tel- Awiwu. Był to wykład dotyczący rozdartej tożsamości polskich twórców żydowskiego pochodzenia na przykładzie twórczości Korczaka, Tuwima oraz Słonimskiego. W wykładzie uczestniczyli uczniowie biorący udział w programie Przywróćmy Pamięć oraz nauczyciela historii i języka polskiego. Dzięki wizycie prof. Beckera młodzież miała możliwość poszerzenia swojej wiedzy z zakresu literatury ale również uczestniczyć w ciekawej dyskusji na temat aktualnych relacji polsko-żydowskich. Karol Becker obiecał odwiedzić naszą szkolę na wiosnę podczas kolejnej wizyty w Polsce.Wizytę Karola Beckera uwieczniła TV Kraśnik http://www.ktv.com.pl/aktualnosci/?f=1137#content

oraz   http://www.krasnik.pl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=1670&cntnt01origid=15&cntnt01returnid=167

Co planujemy na kolejnym etapie projektu

Opracowanie na podstawie starych fotografii wirtualnej makiety przedwojennego Kraśnika. Historia mówiona - wspomnienia mieszkańców Kraśnika i regionu na temat społeczności żydowskiej. Poszukiwanie osób pomagających podczas wojny kraśnickim Żydom.

Historia mówiona - wywiady ze starszymi mieszkańcami miasta na temat wyglądu przedwojennego Kraśnik. Opracowanie planu przedwojennego Kraśnika oraz naniesienie budynków znajdujących się w dzielnicy żydowskiej. Praca w grupach w archiwum - gromadzenie wszelkich informacji na temat zabudowy miasta oraz układu ulic i budynków.

Kto nam pomaga

Fundacja "Za Bramą", Ośrodek Brama Grodzka-Teatr NN w Lublinie, Starostwo Powiatowe w Kraśniku.

 Fundacja "Otwarty Dialog"

Z czego jesteśmy szczególnie dumni

Ze współpracy z Ośrodkiem Brama Grodzka Teatr NN w Lublinie, który nieodpłatnie organizuje dla nas warsztaty oraz pomaga w stworzeniu wirtualnej mapy Kraśnika. Powodem do dumy jest również zaangażowanie kilku radnych miasta oraz powiatu w realizację naszego projektu.