Pracująca w muzeum pani Krystyna Rutkowska przybliżyła nam historię kozielskiej synagogi. Bożnicę wzniesiono w latach 80. XIX wieku. Stała na terenie obecnego szpitala w Koźlu, konkretnie: w miejscu hotelu pielęgniarskiego. Została zniszczona podczas Nocy Kryształowej – w chwili burzenia przez nazistów miała
około 50 lat.Kozielska Noc Kryształowa objęła nie tylko dewastację żydowskiego mienia,
ale także pogromy oraz deportacje Żydów z Koźla i okolic. Wielu z nich mogło znaleźć
się w obozie pracy w Sławięcicach, będącym filią obozu w Auschwitz. W dawnym Koźlu i tak znajdowało się niewielu Żydów, gdyż było to miasto – twierdza, do którego – jak nazwa wskazuje – dostęp nie był łatwy. Większość kozielskich Żydów zajmowała się handlem i rzemiosłem, co wiadomo ze wzmianek pochodzących
już z XIII wieku.To niestety wszystko, czego dowiedzieliśmy się w „Baszcie”. Jednak pani Rutkowska poleciła nam przydatne w poszukiwaniach publikacje. Są to:
· Kędzierzyn Koźle – Monografia miasta, praca zbiorowa wydana przez Instytut Śląski w Opolu, Ziemia kozielska, wydana w 1963 r.: rozdział Dzieje Koźla do 1939 r., napisany przez prof. K. Joncę,
· Kościoły, klasztory i kaplice miasta i dawnej twierdzy Koźle, książka J. Grögera.
Nie tracimy więc nadziei, licząc, że uda nam się zdobyć więcej potrzebnych wiadomości.