home aktualności o nas o dziedzictwie projekty partnerzy nieruchomości
     

   
  II Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej w Zamościu  
   start        program        szkolenia        galeria        media o nas        poprzednie edycje programu        kontakt    
     
2016-04-06 Radom. Odwiedziliśmy dawną dzielnicę żydowską

Ulica Wałowa. To tutaj przed II wojną światową mieli swe sklepiki i warsztaty radomscy Żydzi. Odwiedziliśmy te miejsca. Udało nam się odnaleźć odkryty niedawno materialny ślad. To napis na jednej z kamienic, z którego dowiedzieliśmy się, że był tutaj Hotel i Restauracja Mentlika. 

Jak wyglądało życie w tym miejscu przed kilkudziesięciu laty, dowiedzieliśmy się czytając wspomnienia ocalałych z Holokaustu. W swych zbiorach mamy kilkanaście archiwalnych fotografii. Podczas wycieczki udało nam się odnaleźć miejsca na nich utrwalone.

"Żydzi mieszkali między Polakami, ale  w mieście była też żydowska dzielnica, której sercem była ulica Wałowa. Tu znajdowała się synagoga, bejt ha-midrasz (dom nauki), kilka sztybli oraz mykwa , publiczna łaźnia, z której korzystały również kobiety, aby rytualnie oczyścić się po menstruacji. Wałową i sąsiednie uliczki zapełniały żydowskie sklepiki — koszerne jatki, piekarnie, księgarnie, w których sporo miejsca zajmowała literatura religijna, i sklepy z odzieżą i nakryciami głowy. Przed świętem Pesach ojciec zabierał mnie na Wałową i kupował mi nową czapkę. Nosiłem „żydowską czapkę — była czarna, miała mały sukienny daszek i wyglądała trochę jak czapka do baseballa.

Przy Wałowej znajdowały się także największe i najlepsze żydowskie delikatesy, gdzie można było kupić zakąski, smakołyki i różne gatunki piwa. W sklepie królował jego właściciel Jancie. Na siwiejących włosach nosił czarną jarmułkę, a biały fartuch opinał się na jego krągłym brzuchu.

Wałowa była dla mnie atrakcyjna także z innego względu. Kuzyni ze strony ojca mieli tu sklep z cukierkami, orzechami, rodzynkami i — oczywiście — czekoladą. Trzej bracia Billander byli kawalerami i najwyraźniej bardzo lubili dzieci. Z ich magazynu wychodziłem z zapasem słodyczy na cały tydzień*"wspomina Ben Zion Gold, którego rodzinny dom oraz dom dziadków znajdował się przy  ulicy Żeromskiego.

* Gold Ben Zion, Cisza przed burzą. Życie polskich Żydów przed Holokaustem, Wyd. Austeria, Kraków - Budapeszt 2011.

 


gora
---

poprzednie następne
Loading... >> Play || Pause


powrót do listy galerii
 
   
   
   


   
 
 


Polecamy
  MATERIAŁY EDUKACYJNE DLA UCZNIÓW   
  MATERIAŁY EDUKACYJNE DLA NAUCZYCIELI   
 

LOGO FUNDACJI - zachęcamy do umieszczania go w Państwa materiałach

 
  Ulotka programu "Przywróćmy Pamięć", edycja 2007-2008  
  POROZMAWIAJMY - EUROPEJSKIE DEBATY O WARTOŚCIACH  
  DZIAŁANIA PROWADZONE PRZEZ UCZESTNIKÓW W 2008 R.  
  DOBRE PRAKTYKI 2007/2008  
  Dobre Praktyki Programu "Przywróćmy Pamięć" 2015-2016  


   
  mapka  
   
zachodniopomorskie lubuskie pomorskie wielkopolskie kujawsko - pomorskie dolnośląskie warmińsko - mazurskie podlaskie mazowieckie łódzkie opolskie lubelskie śląskie świetokrzyskie małopolskie podkarpackie

   
  Podaj swój adres e-mail, aby otrzymywać informacje o programie "Przywróćmy Pamięć"  
   
   


copy