7 marca 2008r. w Gimnazjum nr 2 w Mysłowicach odbyły się warsztaty pt. „Życie codzienne narodu żydowskiego pod okupacją niemiecką”. Warsztaty dość nietypowe – przeprowadziliśmy je my – uczniowie klas trzecich dla swych rówieśników z innych mysłowickich gimnazjów. W sumie w warsztatach uczestniczyło 32 uczniów z G-2, G-3, G-4 i G-5.
Przez kilka ostatnich miesięcy, w ramach zajęć kółka historycznego, odbył się cykl spotkań i warsztatów na temat Holokaustu prowadzonych przez panią Saternus. Były one bardzo potrzebne, byśmy mogli zdobyć wiedzę i umiejętności potrzebne do przygotowania tego typu zajęć. Były to długie godziny spędzone nad analizą tekstów źródłowych i fotografii oraz niemalże kilometry taśm filmowych obejrzanych w formie filmów fabularnych i dokumentalnych.
Przy wejściu do szkoły, naszych gości witały Agnieszka i Iza, które w tym dniu pełniły funkcje reprezantycyjne. Gdy wszyscy zebrali się już w czytelni szkolnej przywitała ich pani wicedyrektor mgr Ewa Nowak–Szuster, a następnie pani Ewa Saternus wprowadziła zebranych gimnazjalistów w zagadnienia związane z warsztatami. Wyjaśnione zostało przede wszystkim pojęcie „Holokaust”, a uczniowie podzielili się swą dotychczasową wiedzą na ten temat.

Po krótkim wprowadzeniu wszyscy zostali podzieleni na 3 grupy:

Grupa 1: tzw. filmowa.
Zadaniem naszych koleżanek: Ani, Izy i Marty, było przedstawienie codziennego życia tych, którzy ratując się przed zagładą zmuszeni byli się ukrywać. W tym celu wykorzystany został film pt. „Krótkie życie Anny Frank”. Na przykładzie losów Ani i jej rodziny nasi koledzy zapoznali się z ograniczeniami wprowadzonymi przez okupanta wobec narodu żydowskiego. Próbowali także sami dopowiedzieć dalsze losy rodziny Frank by potem je skonfrontować z rzeczywistością, czyli zakończeniem filmu, którego dziewczyny im nie pokazały od razu. Podsumowaniem ich pracy było stworzenie plakatu, na którym wypisali wszystkie wiadomości na temat życia codziennego narodu żydowskiego, o którym mogli się dowiedzieć z filmu i wynikłej po nim dyskusji.

Grupa 2: tzw. fotograficzna.
Ania, Dominik i Patryk posłużyli się zdjęciami zrobionymi w warszawskim getcie we wrześniu 1941r., przez jednego z niemieckich żołnierzy, Hansa Josta. Nasi koledzy pracujący w tej grupie podążyli niejako ulicami warszawskiego getta, obserwując jego życie codzienne utrwalone na fotografiach. Analiza ponad 20-tu fotografii okazała się zadaniem trudnym (potrzebna była czasem pomoc pani Saternus), ale owoce pracy były bardzo zadowalające. Nasi koledzy pracujący w tej grupie stworzyli plakat, na którym znalazły się informacje dotyczące życia codziennego mieszkańców getta: ich głód, przeludnione mieszkania, trudną sytuację sanitarną, sposoby zdobywania środków do życia a nawet różnice społeczne, które także w getcie były widoczne.

Grupa 3: tzw. wspomnieniowa.
Dominika, Patrycja i Klaudia posłużyły się w swej pracy wspomnieniami tych, którzy okrucieństwa Holokaustu doświadczyli na sobie, bądź byli jego naocznymi świadkami. Gimnazjaliści pracujący w tej grupie, podzieleni na mniejsze zespoły zapoznali się z fragmentami wspomnień Haliny Birenbaum, Marka Edelmana, Dawida Rubinowicza, Anny Frank, Elie Wiesla, Adama Czerniakowa, Tadeusza Pankiewicza czy więźniów Sonderkommando z KL Auschwitz – Birkenau. Ich zadanie było podobne do zadań grup poprzednich i zgodne z tematem warsztatów: jak wyglądało życie codzienne narodu żydowskiego? Dyskusja w tej grupie była burzliwa, zwłaszcza, że jeden z zespołów analizował teksty źródłowe dotyczące stosunku okupantów do Żydów. Na zakończenie pracy w tej grupie Dominika omówiła znajdujące się w sali plakaty przedstawiające różne aspekty Holokaustu.

Po godzinie bardzo intensywnej pracy wszyscy uczestnicy warsztatów spotkali się znów w szkolnej czytelni, by ochłonąć, odpocząć i podyskutować ze swoimi koleżankami i kolegami.
Kilkanaście minut przerwy dosyć szybko minęło i nastąpiła druga, podsumowująca część warsztatów. Najpierw każda grupa zaprezentowała owoce swojej pracy, a potem pani Saternus powiedziała: „To się nie zdarzyło na innej planecie. Holokaust miał przecież miliony świadków. Jak oni zareagowali na całą tę sytuację?” Pytanie to wywołało krótką dyskusję na temat postaw świadków Zagłady. Temu zagadnieniu poświęcona była trzecia, ostatnia część zajęć. Poprowadziła ją p. Saternus. Przeanalizowała krótko każdą z postaw, jaka została wymieniona w dyskusji, ale szczególnie skupiła się na tych, którzy mimo grożących kar, z narażeniem życia, pomagali Żydom. Zaprezentowany został film pt. „Łyżeczka życia”, którego bohaterką jest pani Elżbieta Ficowska uratowana jako niemowlę z warszawskiego getta przez panią Irenę Sendler. Pani Sendler i inni tzw. Sprawiedliwi byli głównymi bohaterami tej części zajęć, a ich uczestnicy mogli odbyć wirtualną podróż do Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie, by zobaczyć jak naród izraelski pamięta o tych, którzy pomagali ich rodakom przeżyć piekło Zagłady.

Intensywna praca i wysiłek, jaki włożyliśmy w przygotowanie warsztatów nie poszły na marne. Zarówno uczniowie, jak i towarzyszący im nauczyciele byli wyraźnie poruszeni zagadnieniami i dziękowali nam za ich przygotowanie. Słychać było nawet nieśmiałe głosy, kiedy będzie ciąg dalszy, bo postawy świadków to temat warty poszerzenia…
Jeszcze nie wiemy kiedy. Może na przełomie maja i czerwca.