"Przywróćmy Pamięć" edycja 2010-2011

Mszana Dolna, Zespół Szkół nr 1

Strona www

http://www.zs1md.pl.pl

Kim jesteśmy

Mszana Dolna, Zespół Szkół nr 1 - Liceum Ogólnokształcące i Zasadnicza Szkoła Zawodowa

Dlaczego realizujemy projekt

W naszym mieście przed II wojną światową ok. 1/3 mieszkańców stanowili Żydzi. Współtworzyli historię i kulturę Mszany Dziś nie ma po nich prawie śladu: synagogę rozebrali Niemcy jeszcze w czasie wojny, domy spłonęły lub zostały zniszczone. Został stary cmentarz za miastem i dwie zbiorowe mogiły. Oraz resztki wspomnień, które pragniemy ocalić.

Społeczność żydowska w naszej miejscowości

Dziś nie ma nikogo. A kiedyś przewijali się mszańskimi uliczkami. Adwokaci, fabrykanci, kupcy. Ale najwięcej, jak wszędzie, biedoty. Skrzypek Uryś. Zacny Samuel Weisberger. Karciarz Frei. Adwokat Streimer. Właściciele pięciu Mszańskich piekarni, z których z nazwiska znamy tylko trzech: Marcus, Zins i Beldegrun. Synajowie z rybnym sklepikiem i synem Józiem, który łowił pstrągi w Rabie gołymi rękami. Eberchstag z nieodłączną fajką o metrowym cybuchu, przesiadujący w bujanym fotelu i karmiący smakołykami małe dzieci. Schmidtowie z pogranicza Mszany i Kasinki, właściciele sklepu i pensjonatu spalonego w pierwszych dniach wojny. Duda Langsam: przewodniczący gminy i założyciel pierwszej biblioteki w miasteczku, z której mogli korzystać wszyscy mieszkańcy. Zbieramy okruchy wspomnień. Dopiero odtwarzamy zapomniane karty historii.

Co robimy w ramach projektu

• Przypomnienie żydowskich mieszkańców naszego miasteczka.
• Zapoznanie z podstawami religii i kultury żydowskiej.
• Dzień Judaizmu i Dzień Pamięci o ofiarach Holokaustu - program artystyczny, wyjście na miejsca zbiorowych grobów.
• Artykuły w szkolnej gazetce i na portalu szkoły oraz miasta.
• Nauka pieśni żydowskich, wystawy, galerie.

Co planujemy na kolejnym etapie projektu

Poza dotychczasowymi działaniami, poznawanie żydowskich świąt z jakąś namiastką uczestnictwa - np. zapalanie świec na świeczniku chanukowym, pieczenie tradycyjnych wypieków.  

Dzień Judaizmu. Dzień Pamięci o Holokauście. Odwiedzanie cmentarza i miejsc pamięci to już żelazne punkty naszych działań.

Może uda się nam odwiedzić żydowską dzielnicę Kazimierz w Krakowie, wziąć udział w spotkaniu chrześcijańsko-żydowskim w synagodze.

Kto nam pomaga

Pan Henryk Zdanowski - właściwie ostatni świadek przedwojennej Mszany. Ofiarował nam swoje wspomnienia i swoją życzliwą obecność.

Pani dyrektor mgr Elżbieta Magierska, która od początku uważała to, co robimy, za ważne i zawsze daje nam zielone światło do działania.

Pan redaktor Józef Figura z Tygodnika Podhalańskiego, opisując w nim to, co robimy.

Przydałby się nam jakiś sponsor. Na razie wspiera nas tylko szkoła. Pani Katarzyna Kulińska-Wolnik zasponsorowała nam duże reprodukcje malarstawa Chagalla na przedstawienie "Tamtej Mszany nie ma już". Może z czasem zyskamy kolejnych przyjaciół.

Z czego jesteśmy szczególnie dumni

Ze wzruszenia Pana Henryka zaproszonego na przedstawienie "Tamtej Mszany nie ma już.." powstałe w dużej mierze dzięki jego wspomnieniom. Powiedział nam po nim, że ożyła dawna Mszana.

Z samego przedstawienia - udało się nam zaprezentować piękno kultury żydowskiej, zwłaszcza przez muzykę i śpiew. W tym w języku hebrajskim i jidisz.

Z tego, że mamy wśród naszych mieszkańców małżeństwo Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, państwa Wacławików, a pan Henryk opowiadał nam o wielu bezinteresownych gestach pomocy chrześcijańskich mieszkańców miasteczka wobec żydowskich sąsiadów.