W dniach 7-16 marca 2025 r. we Wrocławiu i Ziębicach odbyły się warsztaty studenckie „Exploring Local Jewish Heritage in the Polish-German Context. History and concepts for Jewish Sites in Ziębice/ Münsterberg”. Ich celem była dokumentacja dziedzictwa żydowskiego Ziębic i wypracowanie pomysłów na jego przyszłość. Projekt został zorganizowany we współpracy z Fundacją Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego – właścicielem synagogi i cmentarza w Ziębicach. 

W wydarzeniu wzięło udział 25 studentów z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Hochschule Mainz, Technische Universität Braunschweig, Politechniki Warszawskiej i Politechniki Łódzkiej. 

Studenci poznańskiej hebraistyki z pomocą wykładowczyń dr Veroniki Klimovej i Ester Klein oczyszczali macewy, fotografowali je, odczytywali inskrypcje i zaczęli przygotowywać indeks nagrobków. Pracami na cmentarzu w Ziębicach kierował Krzysztof Bielawski z Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.

Dokumentacją synagogi zajęli się studenci architektury z Braunschweig pod opieką prof. Ulricha Knufinke i Neele Menter z Bet Tfila – Research Unit for Jewish Architecture. Równolegle prace prowadził zespół prof. Piotra Kuroczyńskiego z Hochschule Mainz, w którym znaleźli się studenci architektury i budownictwa z Warszawy, Łodzi i Mainz. Za pomocą skanerów laserowych przygotowali chmurę punktów, którą będzie można użyć do stworzenia trójwymiarowego modelu synagogi. Dzięki zastosowaniu dronów model będzie uzupełniony o miejsca, do których nie udało się dotrzeć skanerem (na przykład na drewniane galerie dla kobiet, które są w bardzo złym stanie zachowania). Studenci dyskutowali swoje pomysły na renowację i adaptację synagogi.

Zespoły otrzymały wsparcie prof. Ruth Leiserowitz i dr. Christhardta Henschela z Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Koordynatorką projektu była Zuzanna Światowy z Bet Tfila w Braunschweigu. Wydatną pomoc okazali również: burmistrz Ziębic Mariusz Szpilarewicz i wiceburmistrzyni Małgorzata Wołczyk, Aurelia Przybył – badaczka historii ziębickich Żydów oraz OSP w Ziębicach. Do Ziębic przyjechał również prof. Rafał Witkowski – Prorektor ds. Współpracy Międzynarodowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

W warsztatach brali udział uczniowie z Zespołu Szkół Ponadpodstawowych w Ziębicach, którzy uczestniczyli w spacerze Szlakiem Żydów Ziębickich, zajęciach na cmentarzu i synagodze, a także gościli uczestników warsztatów w szkole w ramach konsultacji społecznych, dzieląc się swoimi spostrzeżeniami na temat dziedzictwa żydowskiego w Ziębicach. Również wielu mieszkańców śledziło prace. Ziębiczanie zaglądali do synagogi oraz licznie stawili się na symbolicznym świętowaniu Purim w synagodze i prezentacji wyników badań oraz projektów.

Warsztaty zostały zorganizowane w ramach projektu Deutsche Forschungsgemeinschaft „Appropriation and Revitalization. Negotiation Processes of the German-Jewish Cultural Heritage in Poland”, prowadzonego przez Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie i Bet Tfila w Brunszwiku we współpracy z Fundacją Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego i przy wsparciu finansowym Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.





» powrót