20 listopada 2008 w Łęcznej (woj. lubelskie) odbyło się spotkanie poświęcone kuchni żydowskiej, połączone z promocją książki „Łęczna w blasku szabasowych świec”, wydanej przez Łęczyńskie Stowarzyszenie Twórców Kultury i Sztuki „Plama”. Uczestnicy poznali historię i znaczenie wielu tradycyjnych dań, wysłuchali opowieści o najważniejszych świętach żydowskich, a także spróbowali tradycyjnych potraw, przygotowanych przez lubelską restaurację "Mandragora". Spotkanie odbyło się w siedzibie Centrum Kultury w Łęcznej przy ul. Obrońców Pokoju 1.

Spotkanie zorganizowane zostało w ramach projektów: „Łęczna - wspólna przeszłość, dwie kultury”, realizowanego przy wsparciu finansowym Gminy Łęczna oraz „Badanie postaw wobec Żydów i stosunku do ich dziedzictwa, współpraca z lokalnymi partnerami w wybranych 15 miejscowościach, edukacja dla tolerancji”, realizowanego przy wsparciu finansowym Fundacji im. Stefana Batorego.

Dzięki obu projektom mieszkańcy Łęcznej tej jesieni mieli okazję odkryć prawdziwe skarby kultury żydowskiej, poznając jednocześnie historię swojego miasta. Nie zabrakło muzyki sefardyjskiej, tradycyjnych potraw żydowskich i kameralnego pokazu filmowego.

Celem projektu „Łęczna - wspólna przeszłość, dwie kultury”, będącego częścią cyklu „Badanie postaw wobec Żydów i stosunku do ich dziedzictwa”, było upowszechnienie wiedzy na temat na temat historii i kultury Łęcznej ze zwróceniem uwagi na wielokulturowy aspekt historii miasta, szczególnie zaś na dziedzictwo żydowskie w Łęcznej. Łęczna jest jedną z 15 miejscowości na terenie Polski, w których Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego prowadziła na przestrzeni 2007 i 2008 roku działania polegające m. in. na organizowaniu warsztatów międzykulturowych dla młodzieży oraz debat publicznych na temat dziedzictwa żydowskiego i jego miejsca w życiu społeczności lokalnych.

Jednym ze zrealizowanych w ramach projektu przedsięwzięć była seria pięciu 5-godzinnych warsztatów dla młodzieży, poświęconych tolerancji i edukacji międzykulturowej. Warsztaty poprowadziły Katarzyna Kopff-Muszyńska oraz Maja Brandt, trenerki edukacji międzykulturowej z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Każdy warsztat podzielony został na dwa 2,5 godzinne bloki: pierwszy, poświęcony dialogowi międzykulturowemu, oraz drugi, historii i kulturze narodu żydowskiego oraz historii Żydów w Łęcznej. W warsztatach wzięło udział około 150 gimnazjalistów i uczniów szkół.

Istotnym elementem projektu było również kino żydowskie. 22 października w XVII-wiecznej, barokowej synagodze mieszczącej Muzeum Regionalne w Łęcznej, odbył się pokaz filmu „Dybuk” z 1937 roku. Film ten, nakręcony w całości w języku jidysz i opowiadający historię niespełnionej miłości dwojga młodych ludzi żyjących w tradycyjnej chasydzkiej społeczności, uznawany jest za jedno z najwybitniejszych dzieł kinematografii polskiej okresu międzywojennego. Pokazowi, na który przyszło 50 osób, towarzyszyła dyskusja z udziałem zaproszonych specjalistów z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

7 listopada w synagodze w Łęcznej odbyła się dyskusja panelowa poświęcona dialogowi międzykulturowemu z udziałem dra hab. Sławomira J. Żurka, profesora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, dra Adama Kopciowskiego z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz księdza Sławomira Korony. Na spotkanie przybyło 65 gości. W pierwszej części spotkania przedstawione zostały wyniki działań zrealizowanych w Łęcznej, w drugiej, zaproszeni goście rozmawiali o wielokulturowej przeszłości miasta oraz o tym, jakie znaczenie może ona mieć dla dzisiejszych mieszkańców Łęcznej. Mamy nadzieję, że z dyskusji wyłonił się obraz Łęcznej jako lidera edukacji międzykulturowej oraz ośrodka dumnego ze swego wielokulturowego dziedzictwa. Spotkanie uświetnił koncert muzyki sefardyjskiej w wykonaniu Anny Jagielskiej.

Zwolennicy poznawania kultury żydowskiej „od kuchni” mogli wziąć udział w jednym ze spotkań poświęconych kuchni żydowskiej, łączących degustację typowych dań z opowieściami o kulturze żydowskiej, świętach i charakterystycznych dla nich potrawach. Jednym z elementów spotkań było wspólne przygotowywanie oraz pieczenie macy. Spotkania poprowadził Robert Kuwałek, specjalista ds. kultury i historii Żydów. Potrawy przygotowała lubelska restauracja Mandragora, która zaprezentowała wybór dań typowych dla polskich Żydów, jakie przed wojna co dzień przyrządzane były w Łęcznej (m. in. czulent, żołądki gęsie duszone, wątróbka z cebulowym sosem, gefilte fisz, kugiel z rodzynkami, chała).

Serdecznie zapraszamy do Łęcznej!

Wydarzenia zostały zorganizowane w ramach projektu „Łęczna - wspólna przeszłość, dwie kultury”, realizowanego przy wsparciu finansowym Gminy Łęczna oraz projektu "Badanie postaw wobec Żydów i stosunku do ich dziedzictwa, współpraca z lokalnymi partnerami w wybranych 15 miejscowościach, edukacja dla tolerancji", wspieranego przez Fundację im. Stefana Batorego.