home aktualności o nas o dziedzictwie projekty partnerzy przetargi galeria kontakt
       
  Miasta Fundacji: A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S Ś T U W Z Ż
linia

Aktualności


Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego została założona na mocy porozumienia zawartego pomiędzy Światową Organizacją Żydowską ds. Restytucji (WJRO) i Związkiem Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP (ZGWŻ). Naszym celem jest ochrona materialnych reliktów kulturowego dziedzictwa Żydów w Polsce. Działamy na tych terenach, którymi, z racji zbyt dużej odległości, trudno jest zajmować się gminom żydowskim. Obszar działania Fundacji to blisko dwie trzecie powierzchni Polski.

Do zadań Fundacji należą:
- restytucja mienia dawnych gmin żydowskich (Fundacja działa tu jako pełnomocnik ZGWŻ) – synagog, cmentarzy i innych obiektów, które służyły działalności religijnej, edukacyjnej, charytatywnej i społecznej (na podst. Ust. z dn. 27.02.1997 o stosunku Państwa do Gmin Wyznaniowych Żydowskich, Dz. Ust. 41 poz. 251 ze zm.);
- zarządzanie odzyskanym mieniem;
- ochrona tych obiektów, które mają wyjątkowe znaczenie religijne lub historyczne.

Numery kont
PLN: PL 23 1030 1508 0000 0005 0294 3006
USD: PL 98 1030 1508 0000 0005 0294 3014

Numer NIP
525-22-39-536

gora
linia

Aktualności
linia


CMENTARZE
Ze szczególnym zaangażowaniem podejmujemy inicjatywy związane z porządkowaniem i upamiętnianiem cmentarzy żydowskich. Nasze działania odbywają się z uwzględnieniem  wytycznych rabinicznych odnośnie prawa żydowskiego (halachy). Fundacja ustanowiła Komisję Rabiniczną ds. Cmentarzy, która rozstrzyga sprawy z zakresu halachy dotyczące cmentarzy znajdujących się pod opieką Fundacji. Nasze prace na cmentarzach są nadzorowane przez Komisję Rabiniczną oraz Naczelnego Rabina Polski Michaela Schudricha.   

Fundacja jest właścicielem 153 cmentarzy żydowskich w 15 województwach. We współpracy z innymi organizacjami i osobami prywatnymi ogrodziliśmy cmentarze m.in. w Mszczonowie, Dubience, Kolnie, Iłży, Wysokiem Mazowieckiem, Siedleczce-Kańczudze, Żurominie, Myślenicach, Szczebrzeszynie, Narolu, Mogielnicy, Radoszycach, Głogowie Małopolskim, Żelechowie i Sokołowie Małopolskim.

W ramach projektu “Adoptuj cmentarz żydowski” poszukujemy sojuszników w walce o zachowanie cmentarzy. Zapraszamy osoby prywatne, rodziny, grupy, wspólnoty i organizacje zainteresowane upamiętnianiem cmentarzy żydowskich do podjęcia współpracy z nami i symbolicznego „adoptowania” cmentarza żydowskiego w danej miejscowości. Zakres projektu może obejmować zarówno działania na małą skalę, takie jak przygotowanie i zainstalowanie na terenie cmentarza tablicy pamiątkowej, przypominającej o charakterze tego miejsca (nawet, jeśli nie ma na nim macew), jak i szeroko zakrojone przedsięwzięcia w rodzaju budowy ogrodzenia, bramy, lapidarium czy pomnika.


PARTNERSTWA, ROZWÓJ LOKALNY, REWITALIZACJA
Zabytki dziedzictwa żydowskiego są bezcennym świadectwem wspólnej historii. Chcemy, aby służyły lokalnym społecznościom, zyskując funkcje dostosowane do potrzeb mieszkańców. Rewitalizacja jest jednak możliwa tylko we współpracy z lokalnymi władzami oraz organizacjami pozarządowymi.

Klimontów – rewitalizacja dawnej synagogi

Fundacja prowadzi rozmowy z władzami miasta w sprawie rewitalizacji budynku dawnej synagogi.

Kraśnik - rewitalizacja zespołu synagogalnego

W 2010 r. Fundacja zrealizowała projekt "Restauracja zespołu synagogalnego w Kraśniku, etap I (prace zabezpieczające przed dalszą degradacją)". 

Łęczna – rewitalizacja dawnej synagogi

We współpracy z Urzędem Miejskim w Łęcznej Fundacja planuje przeznaczyć dawną synagogę na ośrodek edukacyjno-kulturalny o roboczej nazwie Centrum Dialogu Międzykulturowego.

Orla – rewitalizacja dawnej synagogi

Trwają przygotowania do adaptacji budynku synagogi na potrzeby centrum pracy twórczej z częścią wystawienniczą. Projekt jest realizowany ze środków Rządowego Programu Konserwacji Zabytków.

Ożarów – rewitalizacja dawnej synagogi

Fundacja prowadzi rozmowy z Urzędem Miasta w sprawie rewitalizacji budynku dawnej synagogi.

Przemyśl – rewitalizacja tzw. Nowej Synagogi

Fundacja poszukuje partnera rewitalizacji dawnej synagogi Scheinbacha w Przemyślu. Wykonany został projekt inwentaryzacji budynku, sfinansowany ze środków Podkarpackiego Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Podkarpacki Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków zapowiedział wsparcie w przygotowaniu dokumentacji przedprojektowej.

Przysucha – remont synagogi

W 2012 r. Fundacja rozpoczęła realizację projektu rewitalizacji synagogi w Przysusze. W 2024 r. Fundacja podpisała umowę z chasydzką Fundacją Taferet Dawid, która dokończy remont synagogi i przeznaczy ją na miejsce modlitwy.

Radzanów – rewitalizacja dawnej synagogi

Fundacja doprowadziła do wzmocnienia ścian nieużytkowanej synagogi w Radzanowie. Trwają rozmowy z partnerami reprezentującymi władze wojewódzkie w sprawie ustanowienia w synagodze filii płockiego Muzeum Żydów Mazowieckich.

Sejny – prace konserwatorskie w dawnej synagodze

Fundacja przygotowuje dokumentację projektowo-kosztorysową i konserwatorską dawnej synagogi w Sejnach. Projekt jest realizowany ze środków Rządowego Programu Konserwacji Zabytków.

Sejny – prace konserwatorskie w dawnym domu talmudycznym

Trwa realizacja projektu budowlanego wzmocnienia, konserwacji, restauracji i modernizacji budynku dawnego domu talmudycznego w Sejnach. Projekt jest finansowany ze środków Rządowego Programu Konserwacji Zabytków.

Zamość - rewitalizacja synagogi, www.zamosc.fodz.pl 

Renesansowa synagoga w Zamościu jest jednym z najwspanialszych zabytków kultury żydowskiej w Polsce. Od 2005 r. budynek jest własnością Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. W 2008 r. projekt "Rewitalizacja renesansowej synagogi w Zamościu na potrzeby Szlaku Chasydzkiego oraz lokalnej społeczności" uzyskał wsparcie udzielone przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Prace budowlane i konserwatorskie rozpoczęły się w 2009 r. i  zostały zakończone w 2010 r. Uroczyste otwarcie synagogi odbyło się 5 kwietnia 2011 r. Obecnie synagoga stanowi centrum kulturalne, które służy odwiedzającym Zamość Żydom i mieszkańcom miasta. 

Ziębice – warsztaty w synagodze

Wiosną 2025 r. w dawnej synagodze w Ziębicach odbędą się warsztaty studenckie, których celem jest określenie perspektyw dalszego użytkowania budynku synagogi oraz opieki nad miejscowym cmentarzem. Projekt jest realizowany we współpracy z Bet Tfila – jednostką naukową Uniwersytetu w Brunszwiku oraz Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.


EDUKACJA
Działania edukacyjne mają kluczowe znaczenie dla ochrony dziedzictwa żydowskiego. W latach 2005-2016 realizowaliśmy program edukacyjny "Przywróćmy Pamięć", którego celem było angażowanie młodzieży w poznawanie lokalnego wielokulturowego dziedzictwa i przywracanie innym mieszkańcom pamięci o nim. W programie "Przywróćmy Pamięć" udział wzięło ponad 350 szkół i placówek wychowawczych, niemal 10 tysięcy uczniów i prawie 400 nauczycieli. Z ich działaniami można zapoznać się na stronie programu: www.pamiec.fodz.pl

LAUR PAMIĘCI
W czerwcu 2015 r. w Warszawie miała miejsce ceremonia wręczenia pierwszej edycji nagrody „Laur Pamięci”, którą uhonorowanych zostało pięć osób i instytucji z całej Polski zaangażowanych w zachowanie dziedzictwa polskich Żydów i dialog polsko-żydowski. Odznaczenie „Laur Pamięci” ma formę formie honorowego dyplomu i statuetki. Program prowadzony jest przez Ambasadę Izraela w Polsce, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, oraz Fundację Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.


PUBLIKACJE
W 2012 r. wydaliśmy album Ochrona dziedzictwa żydowskiego w Polsce. W albumie zaprezentowane zostały najbardziej imponujące działania Fundacji: rewitalizacja renesansowej synagogi w Zamościu, remont synagog w Kraśniku i odnowienie wielu cmentarzy żydowskich z terenu całej Polski. Fundacja wydała też broszury poświęcone historii i zabytkom żydowskich w miejscowościach Szlaku Chasydzkiego.

gora
linia

Aktualności
linia

 Ustawa o stosunku Państwa do GWŻ w RP

Podstawą prawną regulującą stosunek Państwa do Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP jest ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. ( Dz.U. nr 41 poz.251 z 26.IV.1997 r. ) o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w RP.
Ustawa ta wpisuje się w porządkowanie polskiego prawa wyznaniowego, które stało się możliwe i konieczne po dokonaniu w Polsce przekształceń polityczno-ustrojowych zainicjowanych w 1989 r.

Celem ustawy jest normalizacja wzajemnych relacji państwowo-kościelnych w nowym porządku polityczno-ustrojowym Rzeczpospolitej Polskiej. Element tej normalizacji stanowi m.in. uregulowanie spraw majątkowych.

Regulacja majątkowa ogranicza się do spraw nieruchomości przedwojennych Żydowskich Gmin Wyznaniowych oraz wyznaniowych żydowskich osób prawnych. Do tych zalicza się obiekty służące celom kultu religijnego: cmentarze, synagogi, domy modlitw, domy pogrzebowe, łaźnie rytualne, obiekty gmin żydowskich służące w przeszłości działalności oświatowo-wychowawczej i charytatywno-społecznej takie jak szkoły, szpitale, ochronki, domy opieki oraz budynki siedzib urzędów gmin.

Art.31 ust1. ustawy określa możliwe sposoby zaspokojenia roszczeń, zgłoszonych w postępowaniu regulacyjnym w odniesieniu do nieruchomości położonych w granicach II Rzeczpospolitej Polskiej.
Regulacja może polegać na:
1. przeniesieniu własności nieruchomości lub ich części
2. przyznaniu nieruchomości zamiennej, gdy przeniesienie własności nieruchomości natrafiało na trudne do przezwyciężenia przeszkody
3. przyznania odszkodowania ustalonego według przepisów o wywłaszczeniu nieruchomości, w razie niemożności dokonania regulacji przewidzianych w pkt.1 i 2.

Art. 31 ust. 2 wspomnianej ustawy stanowi, że regulacja w odniesieniu do cmentarzy żydowskich oraz nieruchomości położonych na obszarze ziem Zachodnich i Północnych może polegać jedynie na przekazaniu nieruchomości lub ich części. W razie niemożności dokonania takiej regulacji postępowanie podlega umorzeniu.

Ujednolicony tekst Ustawy
 
Artykuł Moniki Krawczyk "Restytucja mienia gmin żydowskich w Polsce - stan rzeczy z perspektywy (prawie) 10 lat" w miesięczniku "Midrasz" 2006, nr 1 (105):
Strona 1
Strona 2
Strona 3
gora
  Dotacje on-line



Polecamy
  PROJEKT "WIRTUALNE SPACERY"  
  20 LAT FUNDACJI OCHRONY DZIEDZICTWA ŻYDOWSKIEGO  
  Centrum "Synagoga" w Zamościu  
  Rewitalizacja synagogi w Przysusze  
  Szlak Chasydzki  
  Adoptuj cmentarz żydowski  
  Album "Ochrona dziedzictwa żydowskiego w Polsce"  
  RAPORT ROCZNY 2019  
  RAPORT ROCZNY 2018  
  RAPORT ROCZNY 2017  
  RAPORT ROCZNY 2016  
  RAPORT ROCZNY 2015  
  RAPORT ROCZNY 2014  
  Rewitalizacja zespołu synagogalnego w Kraśniku  
  Album "Ochrona Dziedzictwa Żydowskiego w Polsce" t. II  
  Program edukacyjny "Przywróćmy Pamięć"  
  Dobre Praktyki Przywróćmy Pamięć 2015-2016  
  Monitoring antysemityzmu w Polsce  


  Baza cmentarzy
 
 

 
 

 
  więcej opcji »  


  Sprawozdanie Finansowe 2019  
  Opinia Biegłego Rewidenta 2019  
  RAPORT ROCZNY 2018  
  Sprawozdanie Finansowe 2018  
  RAPORT ROCZNY 2017  
  Sprawozdanie Finansowe 2017  
  Opinia Biegłego Rewidenta 2017  
  RAPORT ROCZNY 2016  
  Sprawozdanie Finansowe 2016  
  Opinia Biegłego Rewidenta 2016  
  Sprawozdanie Finansowe 2015  
  Album "Ochrona Dziedzictwa Żydowskiego w Polsce" wyd. 2  
  RAPORT ROCZNY 2015  
  Dobre Praktyki Programu Przywróćmy Pamięć 2015-2016  
  SPRAWOZDANIE FINANSOWE 2014  
  RAPORT ROCZNY 2014  
  OPINIA REWIDENTA 2014  
  SPRAWOZDANIE FINANSOWE 2013  
  OPINIA REWIDENTA 2013  
  RAPORT ROCZNY 2013  
  SPRAWOZDANIE FINANSOWE 2012  
  Album "Ochrona dziedzictwa żydowskiego w Polsce"  
  OPINIA REWIDENTA 2012  
  OPINIA REWIDENTA 2010-2011  
  SPRAWOZDANIE FINANSOWE 2011  
  SPRAWOZDANIE FINANSOWE 2010  
  Synagoga w Przysusze - wirtualny spacer  
  Broszura "Stworzenie zespołu pracowników kultury w Centrum "Synagoga""  
  Broszura "Rewitalizacja synagogi w Zamościu"  
  Mapa Szlaku Chasydzkiego  
  Ulotka "Szlak Chasydzki"  
  Broszura "Haverim - Przyjaciele. Spotkania młodzieży polskiej i żydowskiej"  
  RAPORT ROCZNY 2012  
  RAPORT ROCZNY 2011  
  RAPORT ROCZNY 2010  
  RAPORT ROCZNY 2009  
  RAPORT ROCZNY 2008  
  RAPORT ROCZNY 2007  
  RAPORT ROCZNY 2006  
  RAPORT ROCZNY 2005  
  Artykuł o Szlaku Chasydzkim - Biuletyn GWŻ w Warszawie  
  Porozmawiajmy - europejskie debaty o wartościach 2009  
  Broszura "Szlak Chasydzki. Lesko"  
  Broszura "Szlak Chasydzki. Łańcut"  
  Broszura "Szlak Chasydzki. Kraśnik"  
  Broszura "Szlak Chasydzki. Sanok"  
  Broszura "Szlak Chasydzki. Leżajsk"  
  Broszura "Szlak Chasydzki. Rymanów"  
  Broszura "Szlak Chasydzki. Chełm"  
  Broszura "Szlak Chasydzki. Jarosław"  
  Broszura "Szlak Chasydzki. Ropczyce"  
  Broszura "Szlak Chasydzki. Ustrzyki Dolne"  
  "Izbica. Opowieść o miejscu"  
  Łęczna w blasku szabasowych świec  
  Ochrona dziedzictwa żydowskiego jako czynnik stymulujacy rozwój lokalny  
  Budowa lapidarium w Leżajsku  
  Reportaż z Dynowa  
  Odsłonięcie pomnika w Izbicy  
  Izbica. Ostatnia stacja dla tysięcy Żydów  
  Pamięć o Żydach w Izbicy  


  Galeria
 
 

 
  więcej »

 


  Newsletter  
  Podaj swój adres e-mail, aby otrzymywać informacje i zaproszenia na imprezy  
   
  copy