Mamy za sobą udany wieczór poświęcony kulturze żydowskiej. Obecnie przygtowujemy się do zorganizowania warsztatów na temat Holokaustu, adresowanych do naszych rówieśników z innych mysłowickich gimnazjów. Nasz pomysł z dnia na dzień przybiera coraz bardziej realne kształty. Już wiemy jakie zagadnienia i w jaki sposób zostaną poruszone i omówione. Najbliższe tygodnie będą poświęcone przygotowaniom technicznym (opracowanie prezentacji multimedialnej, przygotowanie tekstów źródłowych itd.) oraz sprawom logistycznym typu wysłanie zaproszeń czy podział uczestników na grupy. Sami również uczestniczymy w cyklu warsztatów, dzięki którym będziemy przygotowani do przekazania swojej wiedzy naszym koleżankom i kolegom.

Nasze przygotowania do warsztatów dobiegają końca. Juz 7 marca do naszej szkoły przybęda nasze koleżanki i koledzy z innych mysłowickich gimnazjów. To dla nich organizujemy warsztaty pt. „Życie codzienne narodu żydowskiego pod okupacją niemiecką”. Teksty źródłowe, prezentacje fotografii, filmy, są już przygotowane. My także.
Kilka dni później, 11 marca b.r., w gościnne progi naszej szkoły zawitają uczniowie klas szóstych z okolicznych szkół podstawowych. Dla nich przygotowaliśmy, wspólnie z grupą zajmującą się w naszej szkole tematyką regionalną, warsztaty na temat wielokulturowego charakteru Mysłowic. Nasi młodsi koledzy będą mogli więc poznać nie tylko elementy kultury śląskiej, charakterystycznej dla naszego regionu i miasta, ale pokażemy im także ślady kultury żydowskiej, jakie można jeszcze dostrzec w naszym mieście.
Natomiast tydzień później, 18 marca b.r. organizujemy, także z grupą regionalną, spotkanie z mysłowickimi przedszkolakami, którym również w formie zabawy przedstawimy wielokulturowy charakter Mysłowic.
Pomiędzy warsztatami dla podstawówek i przedszkoli mamy zaplanowany studyjny pobyt w Państwowym Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu. Natomiast podsumowaniem naszej marcowej, bardzo wytężonej pracy będzie zaplanowany na 27 marca kolejny wieczorek kultury żydowskiej.

Dużą pomoc okazuje nam pani Dyrektor, która przychylnym okiem patrzy na nasze pomysły i sama bierze udział w ich realizacji. Duże wsparcie mamy też ze strony katechetów i nauczycieli informatyki, którzy podpowiadają jak wykonać niektóre zadania.
Wielu rzeczy nie moglibyśmy zrobić bez pomocy naszych rodziców, którzy cierpliwie znoszą nasze popołudniowe nieobecności, malowanie plakatów czy pieczenie ciast. Sami jednak chętnie nam w tym pomagają i uczestniczą w naszych przedsięwzięciach.

Mamy też kolejne powody do dumy.

Cały marzec był dla nas bardzo pracowity. Przygotowaliśmy bowiem bowiem szereg zajęć dla uczniów szkół gimnazjalnych, podstawowych i przedszkoli, w ramach których nasi goście zapoaznali się z elementami historii i kultury śląskiej i żydowskiej, które na terenie miasta od wieków się przenikały i ze sobą współistniały.

Jako pierwsi, 7 marca 2008r., do naszego gimnazjum przybyli uczniowie mysłowickich gimnazjów nr 3, 4 i 5. Wtedy to bowiem odbyły się warsztaty pt. „Życie codzienne narodu żydowskiego pod okupacją niemiecką”. Warsztaty dość nietypowe – przeprowadziliśmy je my – uczniowie klas trzecich dla swych rówieśników.
Przez kilka ostatnich miesięcy, w ramach zajęć kółka historycznego, odbył się cykl spotkań i warsztatów na temat Holokaustu prowadzonych przez panią Saternus. Były one bardzo potrzebne, byśmy mogli zdobyć wiedzę i umiejętności potrzebne do przygotowania tego typu zajęć. Były to długie godziny spędzone nad analizą tekstów źródłowych i fotografii oraz niemalże kilometry taśm filmowych obejrzanych w formie filmów fabularnych i dokumentalnych.
Warsztaty trwały trzy godziny. Najpierw naszych gości przy wejściu do szkoły witały Agnieszka i Iza, które w tym dniu pełniły funkcje reprezentacyjne, a gdy wszyscy się już zebrali w czytelni szkolnej przywitała ich pani wicedyrektor mgr Ewa Nowak – Szuster. Następnie pani Ewa Saternus wprowadziła zebranych gimnazjalistów w zagadnienia związane z warsztatami. Wyjaśnione zostało przede wszystkim pojęcie „holokaust”, a uczniowie podzielili się swą dotychczasową wiedzą na ten temat.

Po krótkim wprowadzeniu wszyscy zostali podzieleni na 3 grupy:

Grupa 1: tzw. filmowa.
Zadaniem naszych koleżanek: Ani, Izy i Marty, było przedstawienie codziennego życia tych, którzy ratując się przed zagładą zmuszeni byli się ukrywać. W tym celu wykorzystany został film pt. „Krótkie życie Anny Frank”. Na przykładzie losów Ani i jej rodziny nasi koledzy zapoznali się z ograniczeniami wprowadzonymi przez okupanta wobec narodu żydowskiego. Próbowali także sami dopowiedzieć dalsze losy rodziny Frank by potem je skonfrontować z rzeczywistością, czyli zakończeniem filmu, którego dziewczyny im nie pokazały od razu. Podsumowaniem ich pracy było stworzenie plakatu, na którym wypisali wszystkie wiadomości na temat życia codziennego narodu żydowskiego, o którym mogli się dowiedzieć z filmu i wynikłej po nim dyskusji.

Grupa 2: tzw. fotograficzna.
Ania, Dominik i Patryk posłużyli się zdjęciami zrobionymi w warszawskim getcie we wrześniu 1941r., przez jednego z niemieckich żołnierzy, Hansa Josta. Nasi koledzy pracujący w tej grupie podążyli niejako ulicami warszawskiego getta, obserwując jego życie codzienne utrwalone na fotografiach. Analiza ponad 20-tu fotografii okazała się zadaniem trudnym (potrzebna była czasem pomoc pani Saternus), ale owoce pracy były bardzo zadowalające. Nasi koledzy pracujący w tej grupie stworzyli plakat, na którym znalazły się informacje dotyczące życia codziennego mieszkańców getta: ich głód, przeludnione mieszkania, trudną sytuację sanitarną, sposoby zdobywania środków do życia a nawet różnice społeczne, które także w getcie były widoczne.

Grupa 3: tzw. wspomnieniowa.
Dominika, Patrycja i Klaudia posłużyły się w swej pracy wspomnieniami tych, którzy okrucieństwa holokaustu doświadczyli na sobie, bądź byli jego naocznymi świadkami. Gimnazjaliści pracujący w tej grupie, podzieleni na mniejsze zespoły zapoznali się z fragmentami wspomnień Haliny Birenbaum, Marka Edelmana, Dawida Rubinowicza, Anny Frank, Elie Wiesla, Adama Czerniakowa, Tadeusza Pankiewicza czy więźniów Sonderkommando z KL Auschwitz – Birkenau. Ich zadanie było podobne do zadań grup poprzednich i zgodne z tematem warsztatów: jak wyglądało życie codzienne narodu żydowskiego? Dyskusja w tej grupie była burzliwa, zwłaszcza, że jeden z zespołów analizował teksty źródłowe dotyczące stosunku okupantów do Żydów. Na zakończenie pracy w tej grupie, Dominika omówiła znajdujące się w sali plakaty, przedstawiające różne aspekty holokaustu.

Po godzinie bardzo intensywnej pracy wszyscy uczestnicy warsztatów spotkali się znów w szkolnej czytelni, by ochłonąć, odpocząć i podyskutować ze swoimi koleżankami i kolegami.
Kilkanaście minut przerwy dosyć szybko minęło i nastąpiła druga, podsumowująca część warsztatów. Najpierw każda grupa zaprezentowała owoce swojej pracy, a potem pani Saternus powiedziała: „To się nie zdarzyło na innej planecie. Holokaust miał przecież miliony świadków. Jak oni zareagowali na całą tę sytuację?” Pytanie to wywołało krótką dyskusję na temat postaw świadków Zagłady. Temu zagadnieniu poświęcona była trzecia, ostatnia część zajęć. Poprowadziła ją p. Saternus. Przeanalizowała krótko każdą z postaw, jaka została wymieniona w dyskusji, ale szczególnie skupiła się na tych, którzy mimo grożących kar, z narażeniem życia, pomagali Żydom. Zaprezentowany został film pt. „Łyżeczka życia”, którego bohaterką jest pani Elżbieta Ficowska uratowana jako niemowlę z warszawskiego getta przez panią Irenę Sendler. Pani Sendler i inni tzw. Sprawiedliwi byli głównymi bohaterami tej części zajęć, a ich uczestnicy mogli odbyć wirtualną podróż do Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie, by zobaczyć jak naród izraelski pamięta o tych, którzy pomagali ich rodakom przeżyć piekło Zagłady.

Intensywna praca i wysiłek, jaki włożyliśmy w przygotowanie warsztatów nie poszły na marne. Zarówno uczniowie, jak i towarzyszący im nauczyciele byli wyraźnie poruszeni zagadnieniami i dziękowali nam za ich przygotowanie. Słychać było nawet nieśmiałe głosy, kiedy będzie ciąg dalszy, bo postawy świadków to temat warty poszerzenia…
Jeszcze nie wiemy kiedy. Może na przełomie maja i czerwca.

Kilka dni później, 11 marca, gościnne progi naszej szkoły przekroczyli uczniowie klas piątych i szóstych szkół podstawowych nr 1, 2 i 9. Tym razem połączyliśmy siły z kołem teatralnym i regionalnym działającymi w naszej szkole. Współpraca ta zaowocowała spotkaniem poświęconym wielokulturowemu charakterowi Mysłowic.
Zaproszeni goście podzieleni zostali na dwie grupy., które po godzinie pracy i kilkunastu minutach przerwy zamieniły się miejscami.
Nasze koleżanki i koledzy z koła teatralnego i regionalnego zaproponowali swoim gościom dwa krótkie przedstawienia: Czerwonego Kapturka oraz Jasia i Małgosię w dość nietypowej, bo gwarowej wersji. Uczestnicy tej części spotkania wzbogacili swoją wiedzę o stroju śląskim i mogli sami zaproponować strój weselny dla śląskiej pary młodej dzięki przygotowanym wcześniej dla nich kolorowankom. Uczestniczyli również w konkursie znajomości gwary śląskiej.
W tym samym czasie gdy jedni uczniowie zmagali się ze swoją znajomością gwary i kultury śląskiej, drudzy odkrywali ślady historii i kultury żydowskiej w Mysłowicach. Niektórzy nasi młodsi koledzy i koleżanki wiedzieli o istnieniu cmentarza żydowskiego, ale dziwili się na wiadomość, że niedaleko Urzędu Miasta do pierwszych dni września 1939r stała przepiękna synagoga. Dzięki archiwalnym zdjęciom mogli zobaczyć nie tylko te dwa miejsca, ale też inne ślady żydowskiej obecności w naszym mieście.
Po kilkunastu minutach wytężonej pracy umysłowej przyszedł też czas na rozrywkę. Nasi goście poznali podstawowe kroki żydowskiego tańca i z wypchanymi kieszeniami cukierków, które wygrali w bączka chanukowego oraz z uśmiechem na ustach wrócili do swych szkół.

Tydzień później, 18 marca, według tego samego scenariusza, bawili się najmłodsi, 40-osobowa grupa sześciolatków z przedszkola nr 4 i 12. Kolorowali, tańczyli, śmiali się na przedstawieniach i z zacięciem równym grze w totolotka walczyli o cukierki grając w drajdla.

Podsumowaniem bardzo pracowitego miesiąca było spotkanie na kolejnym wieczorku żydowskim, które miało miejsce 27 marca. Wieczorek był poświęcony świętu Purim. Zebrani poznali m.in. jego genezę, dzięki krótkiej opowieści na temat historii pięknej Estery oraz zapoznali się z historią i działalnością Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie. Prezentacja ta była kontynuacją opowieści o Ziemi Świętej ze spotkania chanukowego. W części spotkania poświęconemu zwyczajom święta Purim, zaprosiliśmy naszych gości do upiększenia masek purimowych, które zostały przepięknie pokolorowane przez przedszkolaki, na spotkaniu kilka dni wcześniej. Na wieczorku nie mogło też zabraknąć nauki tańca żydowskiego i purimowych potraw ze słynnymi uszami Hamana na czele.

Każde marcowe spotkanie owocowało zadowolonymi minami uczestników. Cieszymy się, że udało się nam zaangażować w dialog międzykulturowy tylu młodych ludzi nie tylko z naszej szkoły ale też innych mysłowickich szkół, że potrafili się otworzyć na niego i aktywnie w nim uczestniczyć.


31 maja, w ramach Dni Otwartych naszej szkoły, przygotowaliśmy wystawę, która była podsumowaniem naszej rocznej pracy w ramach projektu „Ocalić od zapomnienia…”.
Na wystawie znalazły się zdjęcia z wszystkich przygotowanych przez nas warsztatów, wieczorków żydowskich, nasze prace plastyczne z konkursu o Esterze oraz z wyprawy na krakowski Kazimierz. Nasz szkolny katecheta, pan Grzegorz Wojtek, wraz z grupą naszych kolegów z klasy drugiej, zbudował replikę Arki Przymierza w sakli 1:1, która była prawdziwą ozdobą przygotowanej wystawy.