16 listopada 2006 r. na cmentarzu żydowskim w Izbicy (województwo lubelskie) odbyła się zorganizowana przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego ceremonia odsłonięcia pomnika upamiętniającego żydowską społeczność miejscowości. Pomnik ufundowany został przez Ambasadę Niemiec we współpracy z Fundacją.
Uroczystość zaszczycił swą obecnością ambasador Izraela, David Peleg, ambasador Niemiec, Reinhard Schweppe, reprezentant Kancelarii Prezydenta, Małgorzata Załuska, Naczelny Rabin Galicji, Edgar Gluck, biskup pomocniczy archidiecezji lubelskiej, Mieczysław Cisło, a także reprezentanci władz wojewódzkich i samorządowych oraz wójt gminy Izbica. Świadkami odsłonięcia pomnika byli też licznie zgromadzeni mieszkańcy Izbicy, a także uczniowie Zespołu Szkół w Izbicy, biorący udział w naszym programie "Przywróćmy Pamięć".
Na pomniku, który ma formę prostej, kamiennej steli, wyryto po polsku, niemiecku i angielsku inskrypcję poświęconą pamięci izbickich Żydów:
Izbica założona została w 1750 r.
jako miasto dla ludności żydowskiej, usuniętej z sąsiedniej Tarnogóry.
Przez blisko dwieście lat Żydzi stanowili większość mieszkańców Izbicy,
przyczyniając się do jej gospodarczego i kulturalnego rozwoju.
W 1921 r. Żydzi stanowili 93% mieszkańców miasta.
We wrześniu 1939 r. w Izbicy mieszkało 4000 Żydów.
W grudniu 1939 r. okupanci przywieźli do miasta 2500 Żydów z Łodzi i Koła,
a w kwietniu 1942 r. 1000 Żydów z Czechosłowacji.
Do końca 1942 r. wszyscy znajdujący się w Izbicy Żydzi
zostali zamordowani przez niemieckich nazistów.
4000 osób rozstrzelano na terenie cmentarza żydowskiego w Izbicy,
pozostali zginęli w obozach zagłady w Bełżcu i Sobiborze.
Pamięci żydowskich mieszkańców Izbicy,
zamordowanych w czasie Zagłady
Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego
Ambasada Republiki Federalnej Niemiec
2006
Budowa pomnika jest jednym z etapów PROJEKTU UPAMIĘTNIENIA CMENTARZA ŻYDOWSKIEGO W IZBICY, realizowanego przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego i wspieranego przez Ambasadę Republiki Federalnej Niemiec oraz Tvschoenfilm, niemiecką firmę zajmującą się produkcją filmów dokumentalnych.
Celem projektu jest upamiętnienie zaniedbanego cmentarza żydowskiego w Izbicy i przywrócenie mu godnego wyglądu.
Przed wybuchem II wojny światowej Żydzi stanowili ponad 90% mieszkańców Izbicy. W czasie wojny w miasteczku zorganizowano obóz przejściowy dla ludzi wysyłanych do obozów zagłady w Bełżcu i Sobiborze. Cmentarz żydowski został wówczas zbezczeszczony, jego ogrodzenie zniszczono, a macewy wykorzystano do budowy budynku więzienia w Izbicy.
We wrześniu 2006 roku Fundacja, wspólnie z Tvschoenfilm, przeprowadziła rozbiórkę budynku więzienia. Macewy przeniesiono na cmentarz i zamontowano na ścianach znajdującego się tam ohelu cadyka Józefa Mordechaja Leinera.
W listopadzie i grudniu 2006 roku Fundacja, dzięki wsparciu Ambasady Republiki Federalnej Niemiec, wystawi na cmentarzu pomnik upamiętniający społeczność żydowską Izbicy, przygotuje projekt architektoniczny nowego ogrodzenia oraz zaangażuje miejscowych uczniów w opiekę nad cmentarzem, organizując dla nich warsztaty z kultury żydowskiej i prowadzenia działań publicznych, związanych z przywracaniem pamięci o przedwojennej społeczności żydowskiej.
Ostatnim etapem PROJEKTU UPAMIĘTNIENIA CMENTARZA ŻYDOWSKIEGO W IZBICY będzie wybudowanie ogrodzenia wokół cmentarza. Koszt tego przedsięwzięcia szacowany jest na 50 000 €. Fundacja poszukuje obecnie partnerów, którzy pomogą nam w realizacji tego zdania.
Do ściągnięcia:
Informacja z Gazety Wyborczej z dn. 17.11.2006 r.: "Odsłonięcie pominka w Izbicy"
Artykuł z Gazety Wyborczej z dn. 17.11.2006 r.: "Ostatnia stacja dla tysięcy Żydów"
Artykuł z Kuriera Lubelskiego z dn. 17.11.2006 r.: "Pamięć o Żydach w Izbicy"
» powrót